Táo bón là một bệnh lý phổ biến ở trẻ, là một “biểu hiện” cho thấy hệ tiêu hóa của trẻ không hề ổn. Táo bón không điều trị triệt để, sẽ ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe trẻ. Vậy, bệnh táo bón ở trẻ em nguyên nhân là gì, nhận biết như thế nào và điều trị ra sao, đọc bài viết sau để biết thông tin chi tiết, bố mẹ nhé!
Bạn đang đọc: Bệnh táo bón ở trẻ em: Nguyên nhân và xử trí
1. Khái niệm
Táo bón là tình trạng trẻ đi ngoài không thường xuyên (ít hơn 3 lần một tuần) hoặc đi ngoài thường xuyên nhưng khó khăn, đau đớn, gây căng thẳng cho chính trẻ và gia đình. Theo tiêu chuẩn của NICE (National Institute for Health and Care Excellence) năm 2010, tình trạng táo bón được xác định nếu trẻ có từ 2 tiêu chí sau:
– Đi ngoài ít hơn 3 lần một tuần hoặc đi ngoài ít hơn so với bình thường
– Phân lớn, cứng
– Trẻ đau đớn khi đi ngoài
– Chảy máu hậu môn khi đi ngoài do gắng sức
– Có tiền sử táo bón
– Có tiền sử nứt hậu môn
2. Nguyên nhân
Táo bón ở trẻ có thể phát sinh do 2 nhóm nguyên nhân: Nguyên nhân thực thể (chiếm 5%) và nguyên nhân chức năng (chiếm 95%).
2.1. Nguyên nhân thực thể
Bao gồm các vấn đề ở tuyến giáp, vấn đề thần kinh cơ ở bụng, ruột,… như: Bệnh cường giáp (trẻ cường giáp thường suy giảm hoạt động cơ ruột); bệnh phì đại tràng bẩm sinh; bệnh đái tháo đường; bệnh bại não; chứng chậm phát triển tâm thần; các bệnh lý cột sống,…
2.2. Nguyên nhân chức năng
– Trẻ nhịn đi ngoài, càng nhịn lâu, phân trong ruột càng lớn, khiến việc đi ngoài trở nên khó khăn. Đây là nguyên nhân của chứng táo bón mãn tính.
– Trẻ dung nạp thức ăn đặc
– Thành phần Protein trong một số loại sữa công thức cũng có thể là nguyên nhân gây táo bón ở trẻ.
– Trẻ mất nước, thiếu nước; bởi khi mất nước, thiếu nước, cơ thể sẽ hấp thụ chất lỏng ở bất cứ đâu, kể cả ở phân.
– Chế độ dinh dưỡng thiếu chất xơ từ các loại rau củ quả.
3. Dấu hiệu nhận biết
Ngoài đi ngoài không thường xuyên, đi ngoài khó khăn, phân cứng, khô, táo bón còn có thể được nhận biết bằng các dấu hiệu sau: Đau ở vùng dạ dày; biếng ăn, ăn không ngon miệng; thay đổi hành vi, hay cáu gắt hoặc bồn chồn; mệt mỏi; buồn nôn và nôn; hậu môn ngứa, đau, chảy máu; phân kèm máu,…
Trẻ bị táo bón thường biếng ăn
4. Biến chứng
Hiện tượng phân kèm máu xuất hiện do sự cứng của phân làm rách da xung quanh hậu môn. Da rách xung quanh hậu môn, nếu không được xử trí đúng đắn, có thể nhiễm trùng và áp xe,… Trường hợp táo bón nặng, trẻ có thể tắc ruột, do phân lớn mắc kẹt trong trực tràng. Một số trẻ táo bón thời gian dài, do gắng sức rặn khi đi ngoài mà có thể bị trĩ nội, trĩ ngoại hoặc kết hợp cả hai. Ngoài ra, trẻ táo bón dai dẳng thường bị suy dinh dưỡng. Sức khỏe tâm thần của những trẻ này cũng thường không ổn định.
5. Chẩn đoán và điều trị
Thông thường, khi trẻ bị táo bón mà chưa quá nghiêm trọng, chỉ cần thay đổi chế độ ăn như tăng cường nước và Carbohydrate, thức ăn có nhiều chất xơ, ngừng uống sữa bò,… là có thể cải thiện tình trạng táo bón.
Trong trường hợp trẻ táo bón không thể cải thiện bằng phương pháp điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, trẻ phải được thăm khám với chuyên gia, đặc biệt là khi táo bón kết hợp đau bụng, táo bón kết hợp nôn, táo bón kết hợp đầy hơi và táo bón kết hợp phân kèm máu.
5.1. Chẩn đoán bệnh táo bón ở trẻ em
Để điều trị hiệu quả, chẩn đoán xác định nguyên nhân gây táo bón là vô cùng cần thiết. Nguyên nhân gây táo bón chủ yếu được chẩn đoán thông qua các thăm khám cận lâm sàng như: X-quang bụng không chuẩn bị, X-quang có thuốc cản quang, chụp lưu thông đại tràng có đánh dấu phóng xạ, đo áp lực ở hậu môn – trực tràng, sinh hóa máu, chụp CT cắt lớp, chụp MRI,…
Tìm hiểu thêm: Thông tin cần biết về bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ nhỏ
Trẻ nên thăm khám và điều trị với chuyên gia trong trường hợp táo bón nặng
5.2. Điều trị bệnh táo bón ở trẻ em
5.2.1. Làm rỗng đại tràng
Trẻ táo bón, đầu tiên, phải được làm rỗng đại tràng. Việc làm rỗng đại tràng có thể được thực hiện bằng một số cách sau:
– Thụt hậu môn: Bơm nước vào trực tràng của trẻ để tạo ra cơn mót đi ngoài
– Thuốc đút hậu môn: Để kích thích ruột đẩy phân ra bên ngoài, sử dụng thuốc đút hậu môn
– Thuốc nhuận tràng: Sử dụng thuốc nhuận tràng trong nhiều ngày để làm mềm phân, cải thiện tình trạng đau khi đi đại tiện.
– Dùng tay tháo phân: Cần phải dùng tay thay vì nước và thuốc nhuận tràng để loại bỏ phân ứ đọng trong ruột, nếu phân có kích thước quá lớn và quá cứng.
5.2.2. Thuốc chống táo bón
Sau làm rỗng đại tràng, chuyên gia có thể chỉ định trẻ sử dụng một số thuốc chống táo bón để hỗ trợ trẻ đi ngoài bình thường. Những thuốc này cần dùng hằng ngày, có tác dụng làm mềm phân, giúp trẻ đi ngoài không đau đớn, khôi phục thói quen đi ngoài đều đặn.
Có thể ngưng điều trị khi trẻ đi đại tiện bình thường trong vài tuần hay 1 tháng. Bên cạnh đó, cần thực hiện chế độ ăn uống hợp lý cho trẻ để tránh táo bón tái phát.
>>>>>Xem thêm: Bệnh còi xương ở trẻ: Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị
Để tránh táo bón tái phát trẻ nên ăn uống theo chế độ hợp lý
Phía trên là toàn bộ thông tin cơ bản nhưng hữu ích về bệnh táo bón ở trẻ em. Hy vọng rằng với chúng, bố mẹ có thể bảo vệ trẻ an toàn trước bệnh lý tiêu hóa vô cùng phổ biến này. Để được giải đáp chi tiết một cách nhanh chóng mọi thắc mắc, liên hệ ngay Thu Cúc TCI, bố mẹ nhé!
Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
