Trong thời đại công nghệ số phát triển như vũ bão, việc bảo vệ đôi mắt trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Chúng ta dành nhiều thời gian sử dụng các thiết bị điện tử, từ điện thoại thông minh đến máy tính, khiến mắt phải làm việc quá sức và đối mặt với nhiều bệnh lý. Trong bối cảnh đó, quét võng mạc được biết đến như một phương pháp chẩn đoán hiện đại, giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý nhãn khoa một cách hiệu quả.
Bạn đang đọc: Quét võng mạc: Quy trình và những lưu ý bạn nhất định phải biết
1. Lợi ích của việc kiểm tra võng mạc
Võng mạc đóng vai trò quan trọng trong chuyển đổi ánh sáng thành tín hiệu thần kinh mà não có thể xử lý. Bất kỳ tổn thương hay bệnh lý nào trên võng mạc đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực. Vì vậy, theo dõi và kiểm tra võng mạc thường xuyên là rất cần thiết để duy trì sức khỏe của mắt.
Quét võng mạc là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, cho phép bác sĩ nhãn khoa quan sát và đánh giá chi tiết cấu trúc của võng mạc – lớp mô nhạy cảm với ánh sáng nằm ở phía sau nhãn cầu. Phương pháp này sử dụng công nghệ laser và camera kỹ thuật số để tạo ra hình ảnh độ phân giải cao của võng mạc, giúp phát hiện các bất thường ngay cả khi chúng còn ở giai đoạn sớm.
Võng mạc được quét bằng laser và camera kỹ thuật số.
Kiểm tra võng mạc có thể phát hiện nhiều bệnh lý khác nhau, bao gồm: Bệnh võng mạc đái tháo đường, thoái hóa điểm vàng, glocom, bong võng mạc, các khối u trong mắt
Ngoài ra, kỹ thuật này còn giúp theo dõi sự tiến triển của các bệnh lý đã được chẩn đoán, đánh giá hiệu quả của điều trị và lập kế hoạch cho các can thiệp trong tương lai nếu cần thiết.
2. Đối tượng nên kiểm tra võng mạc
Mặc dù quét võng mạc có thể mang lại lợi ích cho hầu hết mọi người, nhưng có một số đối tượng đặc biệt nên thực hiện kiểm tra này thường xuyên:
– Người mắc bệnh đái tháo đường: Bệnh võng mạc đái tháo đường là một biến chứng phổ biến của bệnh đái tháo đường và có thể dẫn đến mù lòa nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Người mắc bệnh đái tháo đường nên kiểm tra võng mạc ít nhất mỗi năm một lần.
– Người cận thị nặng: Cận thị nặng làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý võng mạc như bong võng mạc. Kiểm tra võng mạc định kỳ giúp phát hiện sớm các biến chứng này.
– Người trên 60 tuổi: Khi chúng ta già đi, nguy cơ mắc các bệnh về mắt tăng lên đáng kể. Kiểm tra võng mạc thường xuyên có thể giúp phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến tuổi tác như thoái hóa điểm vàng.
Tìm hiểu thêm: Điểm danh những bệnh mắt đặc trưng của dân văn phòng
Kiểm tra võng mạc thường xuyên có thể giúp phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến tuổi tác.
– Người có tiền sử gia đình mắc bệnh về mắt: Nhiều bệnh lý về mắt có yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người mắc các bệnh như glocom, thoái hóa điểm vàng hay bệnh võng mạc di truyền, kiểm tra võng mạc định kỳ là rất quan trọng.
– Người đang dùng thuốc có thể ảnh hưởng đến mắt: Một số loại thuốc, đặc biệt là các thuốc điều trị bệnh thấp khớp hay bệnh tâm thần, có thể gây tác dụng phụ lên võng mạc. Những người này nên được kiểm tra võng mạc thường xuyên để theo dõi.
– Người làm việc trong môi trường có nguy cơ cao: Một số nghề nghiệp có nguy cơ cao đối với sức khỏe mắt, như những người làm việc với laser hay hóa chất độc hại nên kiểm tra võng mạc định kỳ như một phần của chương trình bảo vệ sức khỏe nghề nghiệp.
3. Quy trình quét võng mạc
3.1. Chi tiết về quy trình quét võng mạc
Quy trình quét võng mạc khá đơn giản và không gây đau đớn cho người bệnh. Thông thường, nó được thực hiện như một phần của khám mắt tổng quát. Các bước cơ bản trong quy trình kiểm tra võng mạc bao gồm:
– Bước 1: Bác sĩ nhỏ thuốc giãn đồng tử vào mắt của người bệnh, giúp mở rộng đồng tử, cho phép ánh sáng đi vào mắt nhiều hơn và tạo điều kiện thuận lợi cho việc chụp ảnh võng mạc. Thuốc giãn đồng tử cần khoảng 15 – 20 phút để có tác dụng.
– Bước 2: Người bệnh được yêu cầu ngồi trước máy kiểm tra võng mạc. Máy này thường có một chỗ tựa cằm và một thanh trán để giữ đầu của người bệnh ổn định trong quá trình chụp. Bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh nhìn vào một điểm cố định trong khi máy quét thực hiện việc chụp ảnh. Quá trình chụp ảnh chỉ mất vài giây cho mỗi mắt. Máy quét sẽ phát ra một tia sáng laser yếu để quét qua bề mặt võng mạc. Đồng thời, một camera kỹ thuật số sẽ chụp lại hình ảnh chi tiết của võng mạc. Trong một số trường hợp, có thể cần chụp nhiều lần để có được hình ảnh rõ nét nhất. Sau khi quét, hình ảnh được hiển thị trên màn hình máy tính để bác sĩ có thể xem xét ngay lập tức. Bác sĩ sẽ phân tích các hình ảnh này, tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trên võng mạc.
– Bước 3: Bác sĩ trao đổi kết quả với người bệnh, giải thích về tình trạng sức khỏe của võng mạc và đề xuất các bước tiếp theo nếu cần thiết. Toàn bộ quá trình, bao gồm cả thời gian chờ thuốc giãn đồng tử có tác dụng, thường kéo dài khoảng 30 – 45 phút.
3.2. Những điều cần lưu ý khi quét võng mạc
Mặc dù quét võng mạc là một thủ thuật an toàn, nhưng vẫn có một số điều cần lưu ý:
– Thuốc giãn đồng tử: Thuốc giãn đồng tử được sử dụng trong quá trình kiểm tra võng mạc có thể gây nhạy cảm với ánh sáng và làm mờ tầm nhìn trong vài giờ sau khi thực hiện. Người bệnh nên chuẩn bị kính râm và tránh lái xe sau khi kiểm tra võng mạc.
>>>>>Xem thêm: Phân biệt các bệnh lý dịch kính võng mạc
Thuốc giãn đồng tử có thể gây nhạy cảm với ánh sáng và làm mờ tầm nhìn trong vài giờ sau khi thực hiện.
– Thời gian: Quá trình kiểm tra võng mạc, bao gồm cả thời gian chờ thuốc giãn đồng tử có tác dụng, có thể mất khoảng 30 – 45 phút; người bệnh nên sắp xếp thời gian phù hợp.
– Tần suất kiểm tra: Đối với hầu hết mọi người, kiểm tra võng mạc mỗi năm một lần là đủ. Tuy nhiên, đối với những người có nguy cơ cao, bác sĩ có thể đề nghị kiểm tra thường xuyên hơn. Luôn tuân thủ khuyến nghị của bác sĩ nhãn khoa về tần suất kiểm tra phù hợp.
– Chi phí: Kiểm tra võng mạc có thể không được bảo hiểm y tế chi trả trong một số trường hợp. Người bệnh nên kiểm tra với công ty bảo hiểm của mình và chuẩn bị tài chính nếu cần thiết.
– Thông báo tiền sử bệnh: Trước khi thực hiện kiểm tra võng mạc, người bệnh nên thông báo đầy đủ cho bác sĩ về tiền sử bệnh, đặc biệt là các bệnh về mắt và các loại thuốc đang sử dụng.
– Phản ứng với thuốc giãn đồng tử: Một số người có thể gặp phản ứng nhẹ với thuốc giãn đồng tử như cảm giác khó chịu hay ngứa mắt. Nếu các triệu chứng này kéo dài hoặc nghiêm trọng, cần thông báo ngay cho bác sĩ.
Với khả năng phát hiện sớm nhiều bệnh lý nghiêm trọng, quét võng mạc đóng vai trò quan trọng trong ngăn ngừa mù lòa và các biến chứng nhãn khoa nguy hiểm khác. Hãy coi quét võng mạc như một phần không thể thiếu trong thăm khám sức khỏe tổng quát hàng năm. Bằng cách này, bạn không chỉ bảo vệ đôi mắt mà còn góp phần duy trì sức khỏe tổng thể của bản thân tốt hơn.
Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
