Trong hệ tiêu hóa của con người có chứa nhiều vi sinh vật sống gồm: Nấm, vi khuẩn, vi sinh vật,…Nấm đại tràng là dạng nấm men (Candida Albican) thường gặp gây bệnh ở hệ tiêu hóa. Ngay cả những người khỏe mạnh cũng có khoảng 30 – 60% trường hợp tìm thấy nấm men trong phân.
1. Vài nét về nấm đại tràng (Candida)
Nấm đại tràng thuộc họ Cryptococcaceae và là dạng nấm men. Chúng có hình oval, hình cầu hoặc hình ống với kích thước 3,5-6 x 6-10µm. Nấm Candida có khoảng 300 loài. Chúng thường hội sinh ở các cơ quan tiêu hóa, trên da, hệ hô hấp. Một số loại có thể gặp trong môi trường tự nhiên. Loại nấm này khi gặp điều kiện thuận lợi sẽ gây ra các bệnh ở hệ tiêu hóa trong đó có đại tràng.
Nấm đại tràng là bệnh phổ biến ở hệ tiêu hóa
2. Các yếu tố thuận lợi cho nấm đại tràng phát triển
Có nhiều yếu tố thuận lợi tạo điều kiện cho sự phát triển của nấm. Để gây bệnh ở đại tràng thường sẽ có một số yếu tố sau:
– Yếu tố bệnh lý: Suy giảm miễn dịch, ung thư, bệnh máu ác tính, đái đường, suy dinh dưỡng, nhiễm HIV,…
– Yếu tố sinh lý: Người già, trẻ sơ sinh, phụ nữ có thai. Đây là các đối tượng có khả năng miễn dịch kém vì vậy dễ bị mắc bệnh
– Thuốc: Khi sử dụng thuốc kháng sinh phổ rộng trong thời gian dài sẽ tiêu diệt hết mọi vi khuẩn trong đó có vi khuẩn tốt. Thế cân bằng sinh thái trong hệ tiêu hóa bị phá vỡ tạo điều kiện cho nấm phát triển. Thuốc ức chế miễn dịch, corticoid làm giảm sức đề kháng của cơ thể
3. Biểu hiện lâm sàng khi bị nấm đại tràng
Khi bị nấm ở đại tràng người bệnh sẽ có biểu hiện lâm sàng nghèo nàn. Vì vậy bệnh dễ nhầm lẫn với các bệnh lý ở hệ tiêu hóa khác:
– Mệt mỏi
– Đau bụng
– Rối loạn tiêu hóa
– Đi ngoài lúc phân lỏng, lúc táo bón kéo dài
– Sôi bụng, đầy bụng
– Sốt
Chính vì nguyên nhân nhiễm nấm Candida mà bệnh viêm đại tràng trở thành mạn tính nếu không có cách diệt nấm. Các loại thuốc trên thị trường hiện nay để điều trị đại tràng mạn chủ yếu để diệt vi khuẩn chứ không diệt được nấm. Thậm chí khi dùng thuốc lâu dài còn khiến nấm phát triển mạnh hơn do rối loạn vi sinh đường ruột.
Đau bụng là dấu hiệu khi mắc bệnh nấm ở đại tràng
4. Cách phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh nấm ở đại tràng
Bệnh nấm đại tràng cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời để hạn chế nguy cơ bệnh tiến triển nặng và sinh ra nhiều biến chứng. Dưới đây là một số phương pháp thường dùng để chẩn đoán và cách điều trị hiệu quả nhất.
4.1 Chẩn đoán nấm đại tràng
Để chẩn đoán nấm đại tràng có thể sử dụng một trong các biện pháp sau:
– Nội soi lấy chất nhầy trong đại tràng để nuôi cấy, sinh thiết và làm xét nghiệm mô bệnh học
– Lấy phân soi tươi, nuôi cấy, phân lập và định danh các chủng nấm bằng phương pháp hiện đại
4.2 Điều trị nấm đại tràng bằng nội khoa
Bệnh đại tràng do nấm thường được lựa chọn điều trị bằng thuốc vì sự tiện dụng và mang đến hiệu quả cao. Một số loại thuốc thường bác sĩ lựa chọn kê cho bệnh nhân là :
– Thuốc kháng nấm phổ hẹp, sử dụng cho một số loại nấm nhất định như nấm Candida và Crytococcus. Các hoạt chất trong thuốc tiêu diệt nấm mà không gây hại cho cơ thể, có tính an toàn cao
– Thuốc kháng nấm phổ rộng có tác dụng tiêu diệt nhiều loại nấm: Candida, Coccidioses, Blastomyces,…Thuốc dùng ở liều thấp có tác dụng kìm hãm sự phát triển của nấm. Khi dùng thuốc ở liều cao sẽ tiêu diệt hết các loại nấm. Thuốc có thể gây tác dụng phụ là buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy
– Thuốc kháng nấm phổ rộng mạnh. Nếu trong thời gian sử dụng thuốc có biểu hiện tróc vảy, hoại tử nhiễm độc da thì cần báo cho bác sĩ ngay để xử lý
– Gần đây các nhà khoa học đã tìm ra thêm một phương thức điều trị khác là dùng men vi sinh. Đặc điểm nổi bật là chúng có thể kìm hãm và tiêu diệt nấm mà không hề gây nguy hiểm cũng như tác dụng phụ
Thời gian điều trị bằng thuốc sẽ tùy thuộc vào mức độ cải thiện của bệnh. Bạn cần biết rằng sau khi khỏi bệnh thì nấm Candida ở đại tràng vẫn còn một số lượng ít chứ không hết hoàn toàn. Để điều trị nấm hiệu quả người bệnh cần nghiêm túc thực hiện theo các yêu cầu của bác sĩ. Tránh tình trạng tự ý ngưng uống thuốc hoặc giảm liều lượng thuốc khi thấy các triệu chứng thuyên giảm. Việc làm này khiến nấm không được tiêu diệt hoàn toàn. Bên cạnh đó gây ra tình trạng nhờn thuốc khi tiếp tục điều trị sau này.
5. Biện pháp ngăn ngừa nấm đại tràng
Để ngăn ngừa bệnh nấm đại tràng người bệnh cần thực hiện theo một số biện pháp sau:
5.1 Thay đổi thói quen ăn uống
– Hạn chế ăn thực phẩm cay nóng, đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ
– Bổ sung nhiều trái cây tươi, các loại ngũ cốc, rau xanh,…
– Đối với những người mắc nhiều bệnh lý, suy giảm hệ miễn dịch cần bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng
– Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc sử dụng các loại thuốc
– Uống nhiều nước mỗi ngày gồm cả nước lọc và các loại nước hoa quả ép
– Nên ăn các thực phẩm dễ tiêu hóa, đồ ăn được chế biến dễ nuốt như: Cháo, súp, các món hầm,…
– Ăn sữa chua hàng ngày sẽ giúp cho hệ tiêu hóa nói chung và giúp ngăn chặn các loại vi khuẩn xấu trong đó có nấm đại tràng
5.2 Thay đổi thói quen sinh hoạt
– Lên kế hoạch thay đổi lối sống khoa học, lành mạnh. Nói không với các loại thuốc lá, chất kích thích, đồ uống có cồn
– Lựa chọn tập luyện các môn thể thao nhẹ nhàng giúp nâng cao sức khỏe. Nếu không có nhiều thời gian bạn chỉ cần dành mỗi ngày khoảng 20-30 phút để tập luyện
– Mỗi người nên có đồ dùng cá nhân, bát đũa riêng để tránh vi khuẩn có thể lây lan từ người này sang người khác
– Cân bằng cuộc sống bằng cách sắp xếp xen kẽ thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý. Đầu óc căng thẳng, cơ thể suy nhược cũng tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công
Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng giúp nâng cao sức khỏe
Nấm đại tràng là bệnh lý có cơ hội phát triển khi hệ thống miễn dịch của cơ thể bị suy yếu. Vì vậy mọi người cần nghiêm túc thực hiện theo các biện pháp phòng tránh để bệnh không có cơ hội phát triển và tái nhiễm.
Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Nguồn bài viết: Benhvienthucuc.vn
