Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một bệnh lý phổ biến, đặc trưng bởi sự trở lại của axit dạ dày lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát cổ, còn gọi là ợ nóng. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ tập trung vào cách chẩn đoán và các biện pháp phòng ngừa trào ngược gây ợ nóng rát cổ.
1. Tại sao trào ngược gây ợ nóng rát cổ
Khi dịch dạ dày đẩy ngược lên thực quản có thể khiến người bệnh gặp triệu chứng ợ hơi, ợ chua. Vì dịch này có tính axit nên có thể gây kích ứng và thậm chí làm tổn thương, viêm niêm mạc thực quản của bạn, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu trong đó có ợ nóng rát cổ.
Trào ngược gây ra triệu chứng ợ nóng rát cổ là do tình trạng axit dạ dày đẩy ngược lên thực quản, cổ họng
2. Chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản gây ợ nóng rát cổ
2.1 Khám, tìm hiểu các triệu chứng lâm sàng
Chẩn đoán GERD thường bắt đầu bằng việc thu thập thông tin về triệu chứng của bệnh nhân, bao gồm:
– Ợ nóng, cảm giác nóng rát ở cổ và ngực.
– Ợ chua, cảm giác có vị đắng hoặc chua trong miệng.
– Khó nuốt, cảm giác nghẹn khi ăn, uống.
Các triệu chứng này thường xuất hiện vào lúc nào, tần suất ra sao, tiền sử bệnh lý có liên quan đến các triệu chứng kể trên hay không, lối sống sinh hoạt của người bệnh…
Khám trước khi tiến hành thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán
2.2 Thực hiện các chẩn đoán hình ảnh chẩn đoán trào ngược gây ợ nóng rát cổ
– Nội soi dạ dày thực quản: là phương pháp chẩn đoán chính xác để đánh giá mức độ tổn thương của thực quản và dạ dày. Phương pháp này giúp phát hiện các biến chứng như viêm loét, hẹp thực quản, hoặc Barrett thực quản.
– Chụp X-quang với barium giúp quan sát hình ảnh thực quản và dạ dày khi bệnh nhân nuốt chất cản quang. Phương pháp này giúp phát hiện các dị tật cấu trúc và đánh giá chức năng của cơ thắt thực quản.
2.3 Thực hiện kiểm tra thăm dò chức năng – Đo pH 24 giờ chẩn đoán trào ngược gây ợ nóng rát cổ
Đo pH là một phương pháp chẩn đoán quan trọng trong việc xác định trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Phương pháp này theo dõi mức độ axit trong thực quản trong suốt 24 giờ, cung cấp dữ liệu chi tiết về tần suất và mức độ trào ngược axit.
Hiện nay phương pháp chẩn đoán này đã có mặt tại Thu Cúc TCI và một số ít bệnh viện khác. Trong đó hệ thống máy đo của TCI được nhập khẩu từ Mỹ, là một dòng máy tân tiến hàng đầu.
Một số chỉ định thực hiện đo pH trở kháng thực quản 24 giờ
– Xác định GERD ở những bệnh nhân có triệu chứng ợ nóng, ợ chua mà không rõ nguyên nhân.
– Kiểm tra hiệu quả của các biện pháp điều trị GERD, như thuốc kháng axit hoặc phẫu thuật.
– Giúp phân biệt GERD với các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự, chẳng hạn như đau ngực không do tim mạch hoặc viêm họng mãn tính.
– Đánh giá trào ngược không do axit, một yếu tố quan trọng trong chẩn đoán và điều trị.
Chống chỉ định thực hiện
– Bệnh nhân có viêm thực quản nặng có nguy cơ bị tổn thương niêm mạc thực quản khi đặt ống đo pH.
– Trường hợp hẹp thực quản có thể gây khó khăn hoặc nguy hiểm khi đặt ống.
– Bệnh nhân có rối loạn chảy máu hoặc đang dùng thuốc chống đông máu có nguy cơ bị chảy máu trong quá trình đặt ống.
– Những người không thể hoặc không muốn hợp tác trong việc đặt ống và theo dõi 24 giờ.
Quy trình thực hiện đo, kiểm tra cơ bản
– Một ống mỏng và linh hoạt được đưa qua mũi vào thực quản, với đầu đo pH nằm cách cơ thắt thực quản dưới khoảng 5cm.
– Ống được gắn cố định bên ngoài và nối với một máy ghi nhận dữ liệu nhỏ gọn mà bệnh nhân mang theo trong suốt 24 giờ.
Bệnh nhân được yêu cầu duy trì hoạt động bình thường, bao gồm ăn uống và ngủ, để có được dữ liệu chính xác nhất.
Bệnh nhân cần ghi chú các hoạt động, thời gian ăn uống, nằm nghỉ và xuất hiện triệu chứng trong nhật ký để so sánh với dữ liệu đo pH.
– Sau 24 giờ, ống đo pH được rút ra và dữ liệu được tải lên máy tính để phân tích.
Đo pH trở kháng thực quản 24h tại Thu Cúc TCI
Kết quả thu được từ phân tích dữ liệu đo pH 24h
– Dữ liệu từ máy ghi nhận bao gồm số lần trào ngược, thời gian kéo dài và mức độ pH trong thực quản.
– Kết quả được phân tích để xác định tần suất và mức độ trào ngược axit, cũng như mối liên hệ giữa triệu chứng và trào ngược.
Tác dụng của đo pH trở kháng thực quản 24 giờ
Xác định mức độ GERD:
– Dựa vào kết quả đo pH, bác sĩ có thể xác định mức độ nghiêm trọng của GERD và điều chỉnh phác đồ điều trị cho phù hợp.
– Phát hiện các trường hợp trào ngược không do axit, cần các biện pháp điều trị đặc thù.
Điều chỉnh điều trị:
– Nếu kết quả cho thấy trào ngược axit nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề xuất tăng liều hoặc thay đổi loại thuốc điều trị.
– Trường hợp trào ngược không do axit, bác sĩ có thể xem xét các biện pháp điều trị khác như thuốc prokinetic hoặc thay đổi lối sống.
3. Phòng ngừa ợ nóng rát gây ra bởi trào ngược dạ dày thực quản
– Đối với những người thừa cân, giảm cân là biện pháp quan trọng nhất để giảm triệu chứng GERD.
– Hạn chế ăn đồ ăn có nhiều dầu mỡ, cay, chua, và tránh đồ uống có gas, cà phê, rượu bia. Chia nhỏ bữa ăn và ăn chậm rãi để giảm áp lực lên dạ dày.
– Không ăn uống ít nhất 2-3 giờ trước khi đi ngủ để giảm nguy cơ trào ngược vào ban đêm.
– Sử dụng gối cao hoặc nâng cao đầu giường để giảm trào ngược khi nằm.
– Tuân thủ chỉ định sử dụng thuốc của bác sĩ để giảm triệu chứng ợ nóng rát cổ cũng như các triệu chứng GERD khác.
Trào ngược gây ợ nóng rát cổ là một tình trạng phổ biến, có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống nếu không được quản lý tốt. Hiểu rõ nguyên nhân, chẩn đoán và các biện pháp phòng ngừa là chìa khóa để kiểm soát và giảm thiểu triệu chứng. Chủ động thăm khám bác sĩ chuyên khoa và tham khảo ý kiến bác sĩ để có phác đồ điều trị phù hợp nhất cho từng trường hợp cụ thể.
Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Nguồn bài viết: Benhvienthucuc.vn
