Tình trạng liệt nửa bên mặt mà cách gọi theo dân gian là “méo mặt” vốn không hiếm gặp. Đây là chứng bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi, do nhiều nguyên nhân, với nhiều triệu chứng khác nhau. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu được liệt nửa mặt do nguyên nhân gì, triệu chứng và cách cải thiện.
Bạn đang đọc: Bệnh liệt nửa mặt: nguyên nhân, triệu chứng, cách cải thiện
1. Nguyên nhân gây liệt nửa mặt
– Do xuất hiện u não, với các vị trí: U ở cầu não, u góc cầu tiểu não. Hoặc u nền sọ, đặc biệt u màng não ở nền sọ.
– Do biến chứng thần kinh của u vòm họng.
– Do sang chấn: sang chấn, ngã, đụng dập gãy rạn nứt xương đá.
– Do viêm nhiễm thường gồm 2 trường hợp:
– Viêm màng não, nhất là viêm màng não do lao.
– Viêm nhiễm rễ dây thần kinh: liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên hay còn gọi là bệnh liệt mặt trung ương. Đây là trường hợp phổ biến gây liệt mặt hiện nay. Dây thần kinh số 7 có thể bị yếu hoặc liệt do: lạnh đột ngôt, chấn thương (ở sọ vùng thái dương, xương chũm), nhiễm virus, cúm, viêm tai mũi họng,…
– Do biến chứng của viêm tai cấp tính, mạn tính, viêm tuyến mang tai, viêm xương đá. Liệt dây VII ngoại biên “do lạnh”. Thường gặp với bệnh cảnh đột ngột, sau khi tiếp xúc với trời lạnh, ngáp và bị liệt có thể đó là do nhiễm khuẩn tiềm tàng, biểu hiện ra do lạnh…
– Do mắc bệnh Zona hạch gối: Zona là bệnh cấp tính do virus hướng thần kinh phạm vào hạch gối gây liệt mặt đột ngột. Đặc điểm là phát ban: ban đỏ, mụn nước ở quanh vành tai, vùng viền ống tai ngoài; có thể phạm cả vùng dây VII nên có thể có ban đỏ, mụn nước mọc ở 2/3 trước lưỡi. Nếu mụn nước bị vỡ sẽ tạo thành dải ban đỏ, khi mụn nước lan rộng sẽ gây chèn ép nhiều nơi.
Mô tả vị trí dây thần kinh số 7 và các cơ quan lân cận.
2. Các triệu chứng của bệnh liệt nửa mặt
Người bệnh có thể tự phát hiện triệu chứng bệnh này qua hoạt động vệ sinh cá nhân buổi sáng: đánh răng khó khăn, khó súc miệng, khó ăn sáng nhất là khi soi gương thấy mất cân xứng nửa mặt, nhân trung lệch về một bên, môi miệng xếch về một bên.
Người bệnh không nhắm kín được mắt ở bên liệt, không huýt sáo, không thổi được (thổi lửa)…, không chúm môi được. Có thể có rối loạn vị giác (cảm giác nếm) ở 2/3 trước của lưỡi và rối loạn thính giác (nghe kém). Thường do tổn thương nứt xương đá gặp sau sang chấn sọ (ngã đập đầu xuống đất gây rạn nứt xương đá).
Có thể có một số chứng khác như: ù tai, nghe kém và mỏi chân tay bên đối diện (đối diện với nửa mặt bị liệt).
Người bệnh có thể có biểu hiện nhắm mắt không kín ở hai bên, nét mặt mất sự linh hoạt…, miệng há với môi vểu ra và nước bọt chảy ra. Đó là liệt mặt ở cả hai bên ở người lớn thường gặp trong viêm đa rễ thần kinh, ở trẻ em thường là thể thân não của người bệnh bại liệt. Người bệnh cần được bác sĩ chuyên khoa thần kinh khám và cải thiện tình trạng bệnh, căn bản là hỗ trợ điều trị theo nguyên nhân.
Tìm hiểu thêm: Cần làm gì khi bị đau đầu dài ngày?
Liệt nửa mặt (phía bên tay trái) và mặt bình thường (phía bên tay phải).
3. Điều trị liệt nửa mặt bằng cách nào?
Người bệnh cần được bác sĩ chuyên khoa thần kinh khám và cải thiện tình trạng bệnh, căn bản là hỗ trợ điều trị theo nguyên nhân. Đối với liệt nửa bên mặt chưa rõ nguyên nhân hoặc “do lạnh” cần tiến hành những biện pháp sau:
3.1 Điều trị liệt nửa mặt bằng phương pháp nội khoa
Liệt mặt cần điều trị nội khoa bằng cách sử dụng một số loại thuốc như: Vitamin B1, kháng sinh, kháng viêm,… Giữ mặt cho ấm (quấn khăn len nếu trời lạnh).
Trường hợp nặng phải thường xuyên nhỏ mắt bằng dung dịch đặc trị, phù hợp theo đúng chỉ định của bác sĩ, người bệnh không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định.
>>>>>Xem thêm: Điều trị rối loạn tiền đình bao lâu thì khỏi? Cách khắc phục
Điều trị liệt nửa mặt bằng nội khoa (sử dụng thuốc).
3.2 Điều trị liệt nửa mặt bằng vật lý trị liệu
Thường xuyên tập các động tác ở mặt, ở trán, ở môi miệng.
Châm cứu bên liệt ở các huyệt cần thiết ở bên bị liệt, có thể châm thêm các huyệt trên ở bên lành. Trong thời gian này, người bệnh cần theo dõi, khám lại đúng kì để tránh bị liệt co cứng nửa mặt.
3.3 Hỗ trợ điều trị ngoại khoa (phẫu thuật chỉnh hình hàm mặt)
Có thể nghiên cứu phẫu thuật trong một số trường hợp, nhất là những trường hợp nhanh chóng chuyển sang liệt co cứng nửa mặt.
