Hầu hết trẻ sơ sinh đều có thói quen mút tay. Nhiều cha mẹ cho rằng khi trẻ mút tay là một “ám chỉ” rằng bé đã đói bụng muốn “ti” mẹ hoặc bởi vì cảm thấy ngứa lợi. Vậy hành động mút tay của bé có ý nghĩa gì và cha mẹ nên xử lý như thế nào với hiện tượng trẻ sơ sinh mút tay này?
Bạn đang đọc: Nên xử lý như thế nào khi trẻ mút tay?
1. Nguyên nhân trẻ sơ sinh mút tay
Theo nhiều chuyên gia, việc trẻ sơ sinh mút tay là một phản xạ tự nhiên của trẻ ngay từ khi còn là một thai nhi. Sau khi sinh ra, hầu hết trẻ sơ sinh sẽ mút tay khi đói và khi cảm thấy căng thẳng. Bởi khi trẻ ngậm ngón tay, bộ não của trẻ sẽ được kích thích và sản xuất ra một chất có thể giúp trẻ cảm thấy thư giãn, thích thú. Sau đó, việc mút tay dần trở thành một thói quen dù trẻ đã lớn.
Mút tay là thói quen của rất nhiều trẻ sơ sinh
Phần lớn trẻ sơ sinh khi đói sẽ tự nhiên có phản xạ mút tay. Hành động này đã hình thành từ khi trẻ còn trong bụng mẹ và mang ý nghĩa tự nhiên để trẻ cảm thấy thoải mái. Mút tay giúp trẻ tìm lại cảm giác gần gũi với bầu sữa mẹ và một cảm giác an lành. Đôi khi, thói quen mút tay cũng có thể xuất hiện khi trẻ không đói, đơn giản chỉ là một sở thích để trẻ cảm thấy sảng khoái, an toàn và thoải mái.
Khi trẻ mút tay, não bộ sẽ kích thích sản xuất endorphin, một chất giảm đau tự nhiên, giúp trẻ thư giãn và cảm thấy thích thú. Việc đặt ngón tay vào miệng để mút mang lại cảm giác an toàn, đặc biệt khi trẻ gặp khó khăn như bị tách rời với cha mẹ hoặc ở trong một môi trường xa lạ. Mút tay cũng giúp trẻ dễ ngủ hơn, vì vậy trẻ thường mút tay vào buổi tối hoặc khi cảm thấy mệt mỏi.
Thường thì sau 6 tháng đầu tiên, thói quen mút tay của trẻ sẽ dần giảm. Hầu hết trẻ sẽ bỏ thói quen này khi đạt 1-2 tuổi, tuy nhiên, khoảng 15% trẻ có thể tiếp tục mút tay cho đến khi 4 tuổi.
2. Tác hại và phương pháp giúp trẻ bỏ tật mút tay
2.2. Những tác hại của việc trẻ sơ sinh mút tay
Theo nhiều nghiên cứu, việc mút tay ở trẻ sơ sinh (trong 0 – 6 tháng) có thể là an toàn miễn sao tay của trẻ luôn được vệ sinh sạch sẽ và lực ngậm mút của trẻ nhẹ nhàng. Tuy nhiên, nếu trẻ ngậm ngón tay quá sâu có thể dẫn đến việc nôn, trớ sữa. Bên cạnh đó, mút tay còn gây ra các nguy cơ như:
Trẻ có thể bị nhiễm khuẩn và mắc các bệnh về đường tiêu hóa, nhiễm giun, nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tay – miệng như chân tay miệng, cúm…
Nếu mút tay quá nhiều và lực mút mạnh có thể gây tổn thương cho da, thậm chí là xương ngón tay bởi xương và da trẻ sơ sinh vô cùng mềm yếu.
Khi bé còn trong giai đoạn sơ sinh, nếu mút tay quá nhiều có thể khiến tật xấu này kéo dài tới khi đã lớn và gây ra các tác hại nghiêm trọng như: gây tổn thương ở răng, hàm trong giai đoạn đang thay răng vĩnh viễn (khoảng 5 – 6 tuổi).
Tìm hiểu thêm: Bệnh tay chân miệng thường gặp ở lứa tuổi nào?
Mút tay còn thể hiện sự nhút nhát thiếu tự tin ở trẻ
Trẻ mút tay nhiều còn là biểu hiện của sự thiếu tự tin, thiếu cảm giác an toàn dễ bị bạn bè và người xung quanh chú ý, trêu ghẹo… không tốt cho sự phát triển tâm sinh lý của bé.
2.3. Cha mẹ nên giúp trẻ bỏ tật mút tay như thế nào?
Với trẻ từ 0 – 6 tháng tuổi, cha mẹ không cần quá căng thẳng khi thấy trẻ sơ sinh mút tay. Những lúc trẻ có dấu hiệu như vậy, mẹ chỉ cần cho trẻ bú no, ôm ấp và chơi đùa để phân tán sự chú ý của bé là có thể. Khi bé có dấu hiệu căng thẳng, khó chịu, sợ hãi, cha mẹ hãy dành nhiều thời gian gần gũi, chăm sóc… như vậy bé sẽ cảm thấy an toàn và dễ chịu hơn.
Với những bé hơn 1 – 2 tuổi, cha mẹ hãy kiên nhẫn trong việc giúp bé từ bỏ thói quen này. Không nên quát, mắng hay giận dữ khi thấy con mút tay, điều đó sẽ làm bé cảm thấy căng thẳng và bất an hơn. Cha mẹ hãy trò chuyện nhiều với bé, nhắc nhở và giúp bé giữ gìn vệ sinh. Nếu bé muốn mút tay, hãy phân tán sự chú ý của bé bằng việc tạo điều kiện cho bé chơi các trò chơi để bé quên mất và cảm thấy vui vẻ, hưng phấn.
Để giúp trẻ bỏ thói quen mút tay, cha mẹ có thể áp dụng các phương pháp sau đây:
– Đảm bảo bé bú đầy đủ: Nếu trẻ đang còn tuổi bú mẹ, hãy đảm bảo bé được bú đủ để tránh tình trạng đói và giúp bé không cảm thấy cần phải mút tay để giải tỏa.
– Tạo cảm giác an tâm cho trẻ: Trẻ thường mút tay khi cảm thấy căng thẳng, lo lắng hoặc bất an. Hãy tạo cho trẻ một môi trường an lành, thoải mái và quan tâm đến những nguyên nhân gây lo lắng cho trẻ. Khi trẻ bị ốm, sốt, đau sau tiêm chủng, hãy dành thời gian để chăm sóc và gần gũi trẻ, giúp trẻ vượt qua giai đoạn khó khăn và giảm thói quen mút tay.
– Phân tâm trẻ bằng hoạt động khác: Khi trẻ chuẩn bị mút tay, hãy đưa trẻ vào các hoạt động chơi phù hợp với lứa tuổi để phân tâm và lôi cuốn trẻ.
– Dạy trẻ cách bày tỏ cảm xúc: Khi trẻ lớn hơn và đã biết nói, nếu trẻ mút tay khi đau, tức giận,… cha mẹ nên dạy trẻ cách bày tỏ cảm xúc bằng lời nói và thông qua việc giảng dạy về những hậu quả của thói quen mút tay.
– Động viên và khen thưởng: Khích lệ và khen ngợi trẻ khi thấy thói quen mút tay của trẻ có cải thiện. Cha mẹ có thể tạo một lịch các ngày trong tuần nhiều màu sắc, đánh dấu những ngày trẻ không mút tay, điều này sẽ khích lệ trẻ dần dần bỏ thói quen mút tay.
>>>>>Xem thêm: Trẻ bị hen phế quản và những điều cha mẹ cần biết
Trong thời gian tập cho bé từ bỏ việc mút tay, cha mẹ cần lưu ý luôn vệ sinh tay sạch sẽ cho con
– Sử dụng các phương pháp hỗ trợ: Nếu những cách trên không hiệu quả, cha mẹ có thể dán băng cá nhân quanh ngón tay của trẻ để nhắc nhở. Ngoài ra, có thể tìm mua găng tay bỏ mút tay (thumb sucking glove) hoặc tự may loại găng tay này để đeo cho trẻ
– Cách cuối cùng là đưa trẻ đến nha sĩ để sử dụng các khí cụ cố định trong miệng, nhằm ngăn trẻ không thể mút tay. Tuy nhiên, phương pháp này thường chỉ áp dụng cho trẻ từ 6 tuổi trở lên, khi trẻ không thể tự bỏ được thói quen mút tay.
Trong thời gian tập cho bé từ bỏ việc mút tay, cha mẹ cần lưu ý luôn vệ sinh tay, chân và các đồ chơi của bé thường xuyên để tránh việc lây nhiễm các căn bệnh qua đường tay – miệng.
Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
