Phình mạch não là một trong những tình trạng nguy hiểm, có thể dẫn đến đột quỵ hoặc những biến chứng nặng nề nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Điều đáng lo ngại là nhiều người không nhận thức rõ về nguy cơ này, cho đến khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng. Vậy những ai có nguy cơ phình mạch não, và làm sao để có thể nhận biết sớm các dấu hiệu? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu về vấn đề này.
1. Phình mạch não là gì?
1.1. Phình mạch não là gì?
Phình mạch não là một tình trạng nguy hiểm khi một phần của mạch máu não bị phình to ra do thành mạch yếu. Khi một đoạn mạch máu bị phình, nguy cơ vỡ mạch máu sẽ tăng cao, dẫn đến xuất huyết não – một tình trạng có thể gây đột quỵ hoặc tử vong. Phình mạch não thường phát triển âm thầm và không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi xảy ra biến chứng.
So với các bệnh mạch máu khác như xơ vữa động mạch hay viêm tắc tĩnh mạch, phình mạch não có tính chất đặc biệt là xảy ra trong mạch máu tại não bộ – một khu vực rất nhạy cảm và phức tạp. Phình mạch não có thể chia thành nhiều loại như: phình mạch túi, phình mạch hình thoi, và phình mạch giả. Trong đó, phình mạch túi là loại phổ biến nhất.
1.2. Dấu hiệu cảnh báo nguy cơ phình mạch não
Phình mạch não thường không có triệu chứng rõ ràng, nhưng trong một số trường hợp, bạn có thể gặp phải những dấu hiệu như:
– Đau đầu dữ dội, bất ngờ
– Nhìn mờ, nhìn đôi
– Cổ cứng, buồn nôn, nôn
– Mất thăng bằng, khó nói
– Đau mắt
– Thay đổi thị lực đột ngột
Khi có những dấu hiệu trên, cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán chính xác.
Phình mạch não là một tình trạng nguy hiểm khi một phần của mạch máu não bị phình to ra do thành mạch yếu.
2. Những ai dễ có nguy cơ phình mạch não?
2.1. Người trong gia đình có tiền sử mắc bệnh
Nếu trong gia đình có người thân từng bị phình mạch não, nguy cơ bạn mắc phải tình trạng này sẽ cao hơn người bình thường. Nghiên cứu cho thấy, những người có ít nhất một thành viên trong gia đình bị phình mạch não có khả năng mắc bệnh cao hơn từ 2 đến 5 lần. Điều này là do yếu tố di truyền ảnh hưởng đến sự suy yếu của thành mạch.
2.2. Người mắc bệnh tăng huyết áp có nguy cơ phình mạch não
Tăng huyết áp là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến phình mạch não. Huyết áp cao khiến thành mạch phải chịu áp lực lớn hơn bình thường, từ đó làm suy yếu mạch máu và dễ dẫn đến phình. Người mắc bệnh tăng huyết áp lâu năm, đặc biệt là không kiểm soát tốt huyết áp, có nguy cơ cao bị phình mạch não.
2.3. Người sử dụng thuốc lá và chất kích thích
Hút thuốc lá và sử dụng chất kích thích có thể làm suy giảm độ bền của thành mạch, gây tổn thương mạch máu và dẫn đến phình mạch não. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng người hút thuốc có nguy cơ bị phình mạch não cao hơn người không hút đến 3 lần. Các chất kích thích làm tăng huyết áp đột ngột và gây tổn thương cho hệ mạch máu, tăng nguy cơ hình thành các túi phình.
2.4. Người mắc bệnh lý bẩm sinh về mô liên kết
Một số bệnh lý bẩm sinh như hội chứng Ehlers-Danlos, hội chứng Marfan làm suy yếu mô liên kết, trong đó có các mạch máu. Những người mắc các bệnh này thường có nguy cơ cao bị phình mạch não do các mạch máu dễ bị tổn thương và không đủ độ bền vững để chống lại áp lực máu.
2.5. Người trên 40 tuổi có nguy cơ phình mạch não
Tuổi tác là một yếu tố quan trọng làm tăng nguy cơ phình mạch não. Khi càng lớn tuổi, các thành mạch máu dần mất đi độ đàn hồi và trở nên yếu hơn. Điều này làm tăng khả năng xuất hiện các túi phình, đặc biệt là ở những người từ 40 tuổi trở lên.
2.6. Phụ nữ sau mãn kinh
Phụ nữ sau mãn kinh có nguy cơ bị phình mạch não cao hơn so với nam giới cùng độ tuổi. Điều này có thể liên quan đến sự suy giảm hormone estrogen sau mãn kinh. Estrogen được cho là có tác dụng bảo vệ thành mạch máu, và khi hormone này giảm sút, nguy cơ tổn thương mạch máu cũng tăng lên.
2.7. Người từng chấn thương sọ não
Chấn thương sọ não có thể gây ra các tổn thương cho mạch máu trong não, tạo điều kiện cho việc hình thành các túi phình. Những người từng bị chấn thương sọ não, đặc biệt là những chấn thương nghiêm trọng, cần chú ý theo dõi sức khỏe và kiểm tra thường xuyên để phát hiện sớm nguy cơ phình mạch.
Nếu trong gia đình có người thân từng bị phình mạch não, nguy cơ bạn mắc phải tình trạng này sẽ cao hơn người bình thường.
3. Biến chứng của phình mạch não nếu không được điều trị
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, phình mạch não có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng:
– Vỡ mạch máu não: Phình mạch có thể vỡ bất ngờ, gây ra xuất huyết não, đột quỵ và thậm chí tử vong.
– Đột quỵ hoặc tử vong: Khi vỡ, máu tràn ra các mô não gây ra tổn thương không hồi phục, dẫn đến nguy cơ đột quỵ hoặc tử vong cao.
– Mất khả năng vận động, nhận thức: Người bệnh có thể mất khả năng đi lại, nói chuyện hoặc nhận thức khi xuất huyết làm tổn thương não bộ.
– Rối loạn chức năng cơ thể: Các cơ quan khác trong cơ thể có thể bị ảnh hưởng, gây ra rối loạn vận động, thị giác và chức năng khác.
4. Phương pháp chẩn đoán chính xác phình mạch não
Nếu nghi ngờ có nguy cơ phình mạch não, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp chẩn đoán như:
– Chụp cắt lớp vi tính (CT scan): Với phương pháp này sẽ sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh chi tiết về não bộ và có thể phát hiện phình mạch não qua hình ảnh rõ ràng. Đặc biệt, kỹ thuật CT angiography (chụp mạch máu bằng CT) còn giúp quan sát các động mạch trong não một cách chính xác hơn.
– Chụp cộng hưởng từ (MRI): Đây là phương pháp sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh 3D về não. MRI có thể phát hiện phình mạch não một cách chi tiết, đặc biệt là khi được kết hợp với MRA (chụp mạch máu bằng cộng hưởng từ).
– Chụp mạch máu não (cerebral angiography): Đây là phương pháp tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán phình mạch não. Bác sĩ sẽ tiêm chất cản quang vào động mạch và chụp X-quang để quan sát các mạch máu trong não, giúp xác định chính xác vị trí, kích thước và hình dạng của phình mạch.
– Siêu âm Doppler xuyên sọ: Phương pháp này sử dụng sóng siêu âm để đo lưu lượng máu trong các mạch máu não, giúp phát hiện các biến đổi trong tuần hoàn máu do phình mạch gây ra.
Các phương pháp này giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng phình mạch não, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, giảm thiểu rủi ro và bảo vệ sức khỏe bệnh nhân.
5. Phòng ngừa nguy cơ phình mạch não
Để giảm nguy cơ phình mạch não, bạn nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa như:
– Kiểm soát tốt huyết áp và điều trị kịp thời nếu bị tăng huyết áp.
– Ngừng sử dụng thuốc lá và chất kích thích.
– Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, giàu rau củ quả và hạn chế muối.
– Tập thể dục thường xuyên để duy trì sức khỏe tim mạch và tuần hoàn máu.
– Theo dõi và kiểm tra định kỳ nếu có tiền sử gia đình hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao.
Theo dõi và kiểm tra định kỳ nếu có tiền sử gia đình hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao.
Những người dễ có nguy cơ phình mạch não là nhóm người có tiền sử gia đình mắc bệnh, người bị tăng huyết áp, hút thuốc lá, sử dụng chất kích thích, hoặc mắc các bệnh lý bẩm sinh về mô liên kết. Việc nhận biết sớm và thực hiện các biện pháp phòng ngừa là cách hiệu quả để bảo vệ sức khỏe và tránh những biến chứng nghiêm trọng của phình mạch não.
Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Nguồn bài viết: Benhvienthucuc.vn
