Trào ngược axit dạ dày là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến, đặc biệt là trong xã hội hiện đại với lối sống căng thẳng và thói quen ăn uống không lành mạnh. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận ra những triệu chứng trào ngược axit dạ dày ngay từ sớm, bởi nhiều dấu hiệu của bệnh dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe thông thường khác. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện các dấu hiệu nhỏ hay các triệu chứng của trào ngược axit dạ dày và hiểu rõ hơn về cách phòng ngừa cũng như điều trị bệnh lý này.
1. Trào ngược axit dạ dày là gì?
Trào ngược axit dạ dày (GERD) là tình trạng axit từ dạ dày chảy ngược lên thực quản. Quá trình này thường xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới (LES) – một cơ đóng vai trò như van giữa dạ dày và thực quản – không hoạt động bình thường. Khi LES suy yếu hoặc mở không đúng lúc, axit dạ dày có thể dễ dàng trào ngược lên thực quản, gây kích thích niêm mạc thực quản và các triệu chứng khó chịu.
Axit trào ngược lên thực quản
2. Triệu chứng trào ngược axit dạ dày: Không chỉ ợ nóng
Một trong những triệu chứng nổi bật nhất của trào ngược axit dạ dày là ợ nóng – cảm giác nóng rát ở ngực, thường sau khi ăn hoặc vào ban đêm. Tuy nhiên, ngoài ợ nóng, bệnh còn có nhiều triệu chứng khác mà đôi khi bạn không ngờ tới:
2.1. Ho kéo dài không rõ nguyên nhân
Ho kéo dài là triệu chứng thường gặp khi axit từ dạ dày chảy ngược lên cổ họng và kích thích niêm mạc đường hô hấp. Nhiều người nhầm lẫn ho này với các bệnh lý hô hấp như cảm cúm hay viêm phế quản, nhưng thực tế, nếu ho không đi kèm các dấu hiệu cảm sốt hoặc ho kéo dài không rõ nguyên nhân, đó có thể là dấu hiệu của trào ngược axit.
2.2. Đau họng, cảm giác có dị vật trong cổ họng
Axit dạ dày trào lên không chỉ ảnh hưởng đến thực quản mà còn có thể kích thích niêm mạc họng, gây ra cảm giác đau rát hoặc khàn giọng. Một số người cảm thấy như có dị vật mắc kẹt trong cổ họng, phải khạc nhổ nhiều lần nhưng không giảm bớt cảm giác khó chịu. Nếu cảm giác này kéo dài và không được giải thích bởi nguyên nhân khác, rất có thể bạn đang bị trào ngược axit.
2.3. Hơi thở có mùi khó chịu
Một dấu hiệu thường bị bỏ qua của trào ngược axit dạ dày là hơi thở có mùi hôi, ngay cả khi bạn vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng. Axit từ dạ dày trào lên thực quản, đi kèm với thức ăn chưa tiêu hóa hoàn toàn, có thể gây ra mùi khó chịu. Điều này thường dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề răng miệng, nhưng nếu điều trị răng miệng không giải quyết được vấn đề, có thể nguyên nhân đến từ hệ tiêu hóa.
2.4. Đau ngực hoặc khó thở – Triệu chứng trào ngược dịch axit dạ dày dễ bỏ qua
Triệu chứng đau ngực trong trào ngược axit dạ dày thường bị nhầm với các vấn đề về tim mạch. Cảm giác này có thể là một cảm giác nóng rát sâu trong ngực hoặc thậm chí là cơn đau thắt. Nếu bạn thường xuyên bị đau ngực không rõ nguyên nhân, đặc biệt sau khi ăn, đó có thể là dấu hiệu của trào ngược axit dạ dày.
Đau ngực, ho kéo dài không rõ nguyên nhân
2.5. Khó nuốt hoặc nuốt đau
Axit dạ dày gây kích ứng và viêm niêm mạc thực quản có thể dẫn đến tình trạng khó nuốt, cảm giác thức ăn bị mắc kẹt khi nuốt, hoặc cảm giác đau khi nuốt. Đây là dấu hiệu cần đặc biệt chú ý, vì nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng.
2.6. Cảm thấy đầy bụng sau bữa ăn nhỏ
Nếu bạn thường xuyên cảm thấy đầy bụng, ợ hơi ngay sau khi ăn một bữa nhỏ, điều này có thể cho thấy hệ tiêu hóa của bạn đang gặp vấn đề, mà cụ thể là trào ngược axit. Tình trạng này thường đi kèm với ợ chua và cảm giác buồn nôn.
2.7. Khàn giọng, viêm xoang và tai
Một triệu chứng ít người biết là tình trạng khàn giọng kéo dài hoặc viêm xoang mãn tính. Axit trào ngược lên vùng hầu họng không chỉ gây ảnh hưởng đến thực quản mà còn có thể lan lên vùng tai – mũi – họng, gây ra các triệu chứng như viêm tai giữa hoặc viêm xoang mãn tính.
3. Nguyên nhân gây trào ngược axit lên thực quản
Có nhiều yếu tố góp phần làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới, từ đó dẫn đến tình trạng trào ngược axit dạ dày:
– Chế độ ăn uống không lành mạnh: Sử dụng thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, cà phê, rượu bia thường xuyên là nguyên nhân phổ biến.
– Thói quen sinh hoạt: Nằm ngay sau khi ăn, ăn quá no, hoặc sử dụng nhiều thuốc giảm đau không kê đơn.
– Căng thẳng và lo âu: Stress ảnh hưởng đến hệ thần kinh, làm giảm hiệu quả co bóp của cơ vòng thực quản.
– Béo phì và mang thai: Tăng áp lực trong bụng khiến axit dạ dày dễ bị đẩy ngược lên thực quản.
4. Phòng ngừa – Điều trị triệu chứng trào ngược axit dạ dày
Việc nhận diện và điều trị sớm trào ngược hay triệu chứng trào ngược axit dạ dày là rất quan trọng. Nếu không được kiểm soát, tình trạng này có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng.
4.1. Thay đổi lối sống cải thiện triệu chứng trào ngược axit dạ dày
– Thay đổi chế độ ăn uống: Tránh các thực phẩm kích thích như thực phẩm cay, nhiều dầu mỡ, cà phê, rượu bia. Thay vào đó, ưu tiên các thực phẩm giàu chất xơ, rau xanh và trái cây không có tính axit.
– Chia nhỏ bữa ăn: Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày, tránh ăn quá no.
– Tránh ăn uống trước khi ngủ: Không nên nằm ngay sau khi ăn và hạn chế ăn uống ít nhất 3 giờ trước khi đi ngủ.
– Nâng cao đầu khi ngủ: Sử dụng gối cao hơn bình thường để giúp ngăn ngừa axit trào ngược khi ngủ.
4.2. Sử dụng thuốc điều trị triệu chứng trào ngược dịch axit dạ dày
Có nhiều loại thuốc có thể giúp kiểm soát triệu chứng trào ngược axit dạ dày như thuốc ức chế axit (PPI), thuốc trung hòa axit (antacid), và thuốc tăng cường co bóp cơ vòng thực quản. Tuy nhiên, quá trình sử dụng thuốc cần theo đúng chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
4.3. Thăm khám định kỳ
Nếu bạn thường xuyên gặp phải các triệu chứng của trào ngược axit dạ dày, việc thăm khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa là cần thiết. Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm như nội soi, kiểm tra chức năng thực quản bằng đo áp lực và nhu động thực quản, tìm kiếm axit trong thực quản và mối liên hệ giữa các triệu chứng và tình trạng trào ngược bằng đo pH trở kháng thực quản 24 giờ để đưa ra chẩn đoán và phương pháp điều trị phù hợp.
Đo pH trở kháng thực quản 24h chẩn đoán hiệu quả tình trạng axit trào ngược lên thực quản
Trào ngược axit dạ dày không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng nếu không được điều trị kịp thời. Bằng cách nhận diện sớm các triệu chứng nhỏ và thay đổi lối sống lành mạnh, người bệnh có thể ngăn chặn bệnh tiến triển và cải thiện chất lượng cuộc sống. Đừng bỏ qua những dấu hiệu nhỏ như ho kéo dài, đau họng, hơi thở hôi, nuốt khó, khàn giọng… – chúng có thể là lời cảnh báo cho tình trạng trào ngược axit dạ dày đang phát triển trong cơ thể bạn.
Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Nguồn bài viết: Benhvienthucuc.vn
