Ợ chua là hiện tượng phổ biến, thường xảy ra sau khi ăn uống, đặc biệt là sau khi tiêu thụ các loại thực phẩm khó tiêu hoặc có khả năng kích thích dạ dày, như đồ nếp. Đối với nhiều người, đồ nếp như xôi, bánh chưng, bánh tét, cơm nếp, trở thành một phần không thể thiếu trong các bữa ăn hoặc dịp lễ tết. Tuy nhiên, việc tiêu thụ đồ nếp cũng có thể dẫn đến tình trạng ợ chua, gây cảm giác khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Vậy ợ chua khi ăn đồ nếp do đâu và cách xử trí ra sao? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.
1. Nguyên nhân gây ợ chua khi ăn đồ nếp
1.1 Đặc tính khó tiêu của đồ nếp
Đồ nếp, như xôi, bánh chưng, bánh tét, cơm nếp, chứa nhiều tinh bột và chất xơ. Tinh bột trong nếp có cấu trúc phức tạp hơn so với gạo tẻ thông thường, làm cho quá trình tiêu hóa trở nên khó khăn hơn. Khi ăn đồ nếp, dạ dày phải làm việc nhiều hơn để tiêu hóa, dẫn đến việc sản xuất nhiều acid hơn, gây ra tình trạng ợ chua.
Ợ chua khi ăn đồ nếp là một tình trạng phổ biến.
1.2 Thực phẩm dễ lên men
Đồ nếp dễ lên men trong dạ dày và ruột non, tạo ra khí. Khi khí này không được thải ra ngoài cơ thể một cách tự nhiên qua các con đường như đánh hơi hoặc ợ hơi, nó sẽ tạo áp lực lên dạ dày, đẩy acid dạ dày lên thực quản, gây ra hiện tượng ợ chua.
1.3 Tiêu thụ lượng lớn đồ nếp
Việc ăn quá nhiều đồ nếp trong một bữa ăn có thể làm dạ dày quá tải, không kịp tiêu hóa. Điều này không chỉ làm tăng lượng acid dạ dày mà còn gây ra áp lực lớn lên cơ thắt thực quản dưới (LES), làm cho acid dễ dàng trào ngược lên thực quản hơn, gây ợ chua.
1.4 Cơ địa nhạy cảm có thể gây ợ chua khi ăn đồ nếp
Một số người có cơ địa nhạy cảm với các loại thực phẩm chứa nhiều tinh bột hoặc khó tiêu như đồ nếp. Đối với những người này, chỉ cần ăn một lượng nhỏ đồ nếp cũng có thể gây ra tình trạng ợ chua.
1.5 Kết hợp thực phẩm không hợp lý
Kết hợp đồ nếp với các loại thực phẩm khác như đồ chiên, đồ cay nóng, hoặc thực phẩm giàu chất béo có thể làm tăng nguy cơ ợ chua. Những loại thực phẩm này thường kích thích sản xuất acid dạ dày hoặc làm giảm hiệu suất của cơ thắt thực quản dưới, làm tăng khả năng trào ngược acid.
2. Cách xử trí khi bị ợ chua do ăn đồ nếp
2.1 Thay đổi thói quen ăn uống giúp giảm ợ chua khi ăn đồ nếp
– Ăn chậm, nhai kỹ: Việc ăn chậm và nhai kỹ giúp giảm bớt áp lực lên dạ dày, hỗ trợ quá trình tiêu hóa và hạn chế nguy cơ ợ chua.
– Hạn chế lượng đồ nếp tiêu thụ: Không nên ăn quá nhiều đồ nếp trong một lần. Thay vào đó, hãy ăn với lượng vừa phải và chia nhỏ thành nhiều bữa ăn trong ngày nếu cần thiết.
– Tránh ăn đồ nếp vào buổi tối: Buổi tối là thời điểm dạ dày hoạt động chậm hơn, việc tiêu thụ đồ nếp vào thời gian này có thể làm tăng nguy cơ trào ngược acid và gây ợ chua.
Đồ nếp chứa nhiều tinh bột, có thể kích thích dạ dày tiết nhiều acid hơn gây trào ngược và ợ chua.
2.2 Uống nước ấm
Sau khi ăn đồ nếp, uống một cốc nước ấm có thể giúp giảm tình trạng ợ chua. Nước ấm giúp trung hòa acid dạ dày và làm dịu cảm giác khó chịu ở thực quản.
2.3 Sử dụng các loại thực phẩm giúp giảm acid
Một số thực phẩm có khả năng giảm acid dạ dày như sữa tươi, sữa chua không đường, nước ép nha đam, hoặc nước ép bắp cải. Sử dụng những thực phẩm này sau khi ăn đồ nếp có thể giúp giảm tình trạng ợ chua.
2.4 Tránh nằm ngay sau khi ăn
Sau khi ăn, đặc biệt là sau khi ăn đồ nếp, bạn nên tránh nằm ngay. Tư thế nằm ngang làm tăng áp lực lên cơ thắt thực quản dưới, dễ dẫn đến trào ngược acid. Thay vào đó, hãy ngồi thẳng hoặc đi bộ nhẹ nhàng trong khoảng 30 phút sau khi ăn để hỗ trợ quá trình tiêu hóa.
2.5 Sử dụng thuốc hỗ trợ tiêu hóa
Trong trường hợp ợ chua diễn ra thường xuyên và gây khó chịu, bạn có thể cân nhắc sử dụng các loại thuốc hỗ trợ tiêu hóa như thuốc kháng acid, thuốc ức chế bơm proton, hoặc thuốc trung hòa acid dạ dày. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
2.6 Sử dụng thảo dược
Một số loại thảo dược như gừng, bạc hà, hoa cúc có tác dụng làm dịu dạ dày và giảm ợ chua. Bạn có thể sử dụng chúng dưới dạng trà hoặc bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày.
2.7 Thực hiện các bài tập hỗ trợ tiêu hóa
Các bài tập nhẹ nhàng như yoga, đi bộ, hoặc các bài tập thở có thể giúp giảm căng thẳng, cải thiện lưu thông máu và hỗ trợ quá trình tiêu hóa, từ đó giảm tình trạng ợ chua.
3. Phòng ngừa ợ chua khi ăn đồ nếp
3.1 Lựa chọn đồ nếp chất lượng cao
Đồ nếp chất lượng cao, không bị mốc hay bị ôi thiu, không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn giảm nguy cơ ợ chua. Hãy chắc chắn rằng bạn sử dụng nếp mới, được bảo quản đúng cách.
3.2 Kết hợp đồ nếp với thực phẩm giàu chất xơ
Kết hợp đồ nếp với các loại rau củ, thực phẩm giàu chất xơ có thể giúp cân bằng hệ tiêu hóa, giảm áp lực lên dạ dày và ngăn ngừa ợ chua.
3.3. Tránh căng thẳng
Căng thẳng là một trong những yếu tố có thể làm trầm trọng thêm tình trạng ợ chua. Hãy giữ tinh thần thoải mái, thư giãn, và tránh các tình huống căng thẳng sau khi ăn.
3.4 Theo dõi cơ địa và tình trạng sức khỏe
Nếu bạn nhận thấy mình thường xuyên bị ợ chua sau khi ăn đồ nếp, hãy lưu ý điều này và cân nhắc điều chỉnh chế độ ăn uống. Đối với những người có cơ địa nhạy cảm hoặc mắc các bệnh lý về dạ dày như viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản (GERD), việc hạn chế hoặc tránh tiêu thụ đồ nếp là cần thiết.
Ợ chua có thể do các bệnh lý tiêu hóa như trào ngược dạ dày, hội chứng ruột kích thích gây ra, cần được chẩn đoán chính xác.
4. Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Mặc dù ợ chua là hiện tượng phổ biến và thường không gây nguy hiểm, nhưng nếu bạn bị ợ chua liên tục, kéo dài hoặc đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng khác như đau ngực, khó thở, khó nuốt, nôn ra máu, bạn nên đi khám bác sĩ ngay. Đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng hơn như bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), viêm loét dạ dày, hoặc thậm chí là ung thư thực quản.
Một số biện pháp có thể được chỉ định để chẩn đoán chứng ợ chua khi ăn đồ nếp gồm:
– Nội soi thực quản – dạ dày: Quan sát thực quản – dạ dày nhờ ống mềm gắn camera.
– Chụp X-quang với barium: Tìm kiếm các tổn thương ở thực quản có thể dẫn đến ợ chua.
– Đo pH thực quản 24 giờ: Dùng khi nghi ngờ ợ chua là do trào ngược dạ dày.
– Đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM): Hữu ích trong chẩn đoán các bệnh lý thực quản, phân biệt với bệnh GERD.
Các phương pháp này được sử dụng một cách linh hoạt tại BV ĐKQT Thu Cúc, tùy từng trường hợp cụ thể, dựa trên thăm khám lâm sàng kỹ lưỡng với chuyên gia tiêu hóa. Với hệ thống máy đo pH thực quản và HRM thực quản được nhập khẩu từ Mỹ, máy chụp X-quang kỹ thuật số cùng các công nghệ nội soi hiện đại, Thu Cúc TCI đã chẩn đoán chính xác, điều trị hiệu quả cho rất nhiều bệnh nhân. Nếu có nhu cầu thăm khám, người bệnh vui lòng liên hệ hotline để được hỗ trợ.
Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Nguồn bài viết: Benhvienthucuc.vn
