Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến nhiều người trên toàn thế giới. Biểu hiện chính của GERD là cảm giác đau rát ngực, hay còn gọi là ợ nóng, xuất phát từ việc axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Triệu chứng này không những gây khó chịu mà còn có thể tiến triển thành các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ đi sâu vào lý do trào ngược dạ dày thực quản gây ra triệu chứng đau rát ngực và các phương pháp cải thiện hiệu quả.
1. GERD gây đau rát ngực như thế nào?
Đau rát ngực do GERD thường được mô tả là cảm giác nóng rát hoặc tức ngực sau xương ức. Cơn đau này có thể lan ra cổ họng, vai và hàm. Đau rát ngực do GERD thường không nghiêm trọng như đau tim, nhưng nó có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Đau rát ngực gây ra bởi GERD là do axit trào lên thực quản gây tổn thương niêm mạc thực quản
2. Các yếu tố làm tăng nguy cơ đau rát ngực do GERD
– Yếu cơ thắt thực quản dưới (LES): LES là một cơ vòng nằm giữa thực quản và dạ dày. Khi LES yếu, nó không thể đóng chặt hoàn toàn, khiến axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
– Thừa cân, béo phì: Tăng áp lực ổ bụng do thừa cân, béo phì có thể đẩy axit dạ dày lên thực quản.
– Mang thai: Tăng áp lực ổ bụng do thai nhi có thể đẩy axit dạ dày lên thực quản.
– Sử dụng một số loại thuốc: Chẳng hạn như thuốc giảm đau không kê đơn (NSAID) và thuốc an thần, có thể làm tăng nguy cơ trào ngược axit.
– Chế độ ăn uống: Một số loại thực phẩm, đồ ăn và đồ uống, chẳng hạn như thực phẩm cay, đồ chiên rán, sô cô la, cà phê và rượu bia, có thể kích thích dạ dày và làm trầm trọng thêm triệu chứng đau rát ngực do GERD.
– Hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm giảm sản xuất nước bọt, vốn giúp trung hòa axit dạ dày.
– Căng thẳng: Căng thẳng có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, làm tăng nguy cơ trào ngược axit.
3. Cách cải thiện triệu chứng đau rát ngực do GERD
Việc điều trị trào ngược dạ dày thực quản thường bao gồm sự kết hợp giữa thay đổi lối sống, chế độ ăn uống và sử dụng thuốc. Thế nhưng một việc cũng không kém phần quan trọng đó là chẩn đoán chính xác bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Lý do là bởi trào ngược dạ dày thực quản có thể có triệu chứng giống với nhiều bệnh lý khác, hoặc thiếu các xét nghiệm chẩn đoán đặc hiệu, từ đó dẫn đến điều trị sai cách khiến bệnh trầm trọng hơn, mất thời gian và tiền bạc nhiều mà không khỏi bệnh.
3.1 Chẩn đoán chính xác trào ngược dạ dày thực quản
Trước tiên để cải thiện được hiệu quả triệu chứng đau rát ngực do GERD, người bệnh cần được chẩn đoán chính xác triệu chứng này có phải chính xác do GERD gây ra hay không bằng các phương pháp chẩn đoán phân biệt.
Trong đó, đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao HRM và đo pH trở kháng thực quản 24 giờ là các phương pháp chuyên sâu, ưu việt để chẩn đoán chính xác GERD và phân biệt các triệu chứng tương tự GERD có phải do GERD.
Đo HRM giúp đánh giá được chức năng vận động của thực quản và vùng nối dạ dày thực quản (LES) – Một trong những nguyên nhân quan trọng gây ra tình trạng trào ngược từ dạ dày lên thực quản nếu LES yếu như đã đề cập ở phần trước.
Đo pH24h được đánh giá là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán GERD bởi kỹ thuật này được thực hiện bằng cách đưa một ống catheter mỏng vào trong mũi đến thực quản. Các cảm biến trên ống catheter sẽ đo được dịch dạ dày có trào ngược lên thực quản hay không, phân loại dịch dạ dày, thời điểm khi nào có cơn trào ngược… để từ đó giúp bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị GERD chuyên biệt hiệu quả.
Xác định chính xác tính chất trào ngược giúp điều trị hiệu quả cải thiện nhanh chóng triệu chứng đau, nóng rát ngực
3.2 Thay đổi chế độ ăn uống cải thiện triệu chứng đau rát ngực do trào ngược
– Tránh các thực phẩm gây kích thích: Giảm tiêu thụ các thực phẩm như sôcôla, cà phê, rượu, thực phẩm chua và cay, đồ uống có gas, thức ăn nhiều dầu mỡ.
– Ăn nhiều bữa nhỏ: Thay vì ăn ba bữa lớn, hãy chia thành nhiều bữa nhỏ để giảm áp lực lên dạ dày và giảm nguy cơ trào ngược axit gây đau rát ngực.
– Không ăn trước khi đi ngủ: Tránh ăn ít nhất 2-3 giờ trước khi đi ngủ để giảm nguy cơ axit trào ngược.
Tránh ăn đêm gây áp lực cho dạ dày và thực quản
3.3 Thay đổi lối sống cải thiện triệu chứng đau rát ngực do trào ngược
– Giảm cân: Đối với người thừa cân hoặc béo phì, giảm cân có thể giảm bớt áp lực lên dạ dày và cơ vòng thực quản.
– Tránh nằm ngay sau khi ăn: Đợi ít nhất 2-3 giờ sau khi ăn mới nằm hoặc ngủ để dạ dày có thời gian tiêu hóa thức ăn.
– Ngồi thẳng lưng khi ăn: Ngồi thẳng lưng giúp giảm áp lực lên dạ dày và LES, hạn chế trào ngược axit.
– Nâng cao đầu giường: Khi ngủ, nâng đầu giường lên khoảng 15-20 cm để giảm trào ngược axit. Có thể sử dụng gối cao hoặc kê gạch dưới chân giường để đạt được độ nghiêng mong muốn.
– Mang quần áo rộng rãi: Tránh mặc quần áo chật, đặc biệt là quanh vùng bụng, để không tạo áp lực lên dạ dày.
– Tập thể dục đều đặn: Điều này sẽ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và có thể giúp giảm cân, nhưng nên tránh tập luyện ngay sau khi ăn để không làm tăng nguy cơ trào ngược axit.
3.4 Sử dụng thuốc đúng hướng dẫn
Sử dụng thuốc ức chế bơm proton (PPI), thuốc trung hòa axit, thuốc tăng cường cơ vòng thực quản đúng theo chỉ định của bác sĩ về loại thuốc, liều lượng, thời gian và cách dùng. Ngoài ra người bệnh cũng cần đi khám bác sĩ theo lịch hẹn để theo dõi tình trạng bệnh và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần thiết.
Trào ngược dạ dày thực quản gây ra triệu chứng đau rát ngực là một tình trạng phổ biến nhưng có thể gây ra nhiều khó chịu và biến chứng nghiêm trọng nếu không được quản lý đúng cách. Hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng của GERD là bước đầu tiên quan trọng để áp dụng các biện pháp cải thiện hiệu quả. Thay đổi lối sống, điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học phù hợp với người mắc GERD và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ là những bước quan trọng trong việc điều trị và kiểm soát trào ngược dạ dày thực quản.
Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Nguồn bài viết: Benhvienthucuc.vn
