Theo nghiên cứu có khoảng 5% trẻ bị dị ứng thức ăn và tỷ lệ dị ứng ngày càng gia tăng trên thế giới, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
Trẻ bị dị ứng thức ăn có biểu hiện gì?
Dị ứng thức ăn là phản ứng của cơ thể đối với một số chất có trong thức ăn, các chất này được gọi là dị nguyên. Thành phần gây dị ứng thức ăn ở trẻ em chủ đạo là các chất protein trong thực phẩm. Nguyên nhân do hệ miễn dịch và đường ruột của trẻ còn non yếu, tính thấm của niêm mạc đường tiêu hóa cao, nếu tiếp xúc với những thức ăn có tính dị nguyên cao, rất dễ phát triển thành dị ứng.
Khi trẻ bị tiếp xúc với thực phẩm gây dị ứng, hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng bất thường bằng cách sản xuất các loại kháng thể chống lại các protein có trong thức ăn đó. Quá trình này có thể gây ra các triệu chứng từ nhẹ đến nghiêm trọng và thậm chí đe dọa tính mạng.
Các triệu chứng dị ứng thức ăn ở trẻ có thể bao gồm:
Da: Ngứa, đỏ, sưng, mẩn ngứa, eczema.
Hô hấp: Ho, sổ mũi, ngạt thở, ho khan, viêm mũi.
Tiêu hóa: Buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy.
Hệ thần kinh: Tăng động, mất ngủ, rối loạn tâm lý.
Huyết áp thấp, nhịp tim nhanh.
Phản ứng nặng có thể dẫn đến phản vệ giảm áp, sưng nặng, ngưng tim, hội chứng phản vệ.
Các thực phẩm dễ gây dị ứng cho trẻ
Các thực phẩm sau đây là những thực phẩm phổ biến có khả năng gây dị ứng cho trẻ nhỏ:
-
Trứng: Trứng gà là một trong những nguyên nhân chính gây dị ứng thức ăn ở trẻ, đặc biệt là protein trong lòng đỏ và lòng trắng trứng.
-
Đậu phộng: Đậu phộng là loại hạt thực vật gây dị ứng phổ biến ở trẻ, có thể gây ra các phản ứng nghiêm trọng.
-
Sữa và sản phẩm từ sữa: Sữa bò và các sản phẩm từ sữa, như sữa chua, bơ, phô mai, là nguyên nhân gây dị ứng thức ăn thường gặp ở trẻ.
-
Hải sản: Cá, tôm, cua, mực và các loại hải sản khác có thể gây dị ứng nghiêm trọng ở trẻ.
-
Lúa mì: Protein gluten trong lúa mì có thể gây dị ứng gluten ở trẻ, dẫn đến cạn kiệt niệu đạo và sự tổn thương niệu đạo.
-
Đậu: Đậu đen, đậu đỏ, đậu xanh và các loại đậu khác cũng có thể gây dị ứng.
-
Hạt: Các loại hạt khác nhau như hạnh nhân, hạt dẻ, hạt chia, hạt lanh cũng có thể gây dị ứng.
-
Các loại thực phẩm khác: Những thực phẩm như đồ hộp, đồ ngọt, gia vị, chất bảo quản và màu tổng hợp cũng có thể gây dị ứng ở một số trẻ.
Lưu ý rằng mỗi trẻ có thể có phản ứng dị ứng đặc biệt với từng loại thực phẩm. Khi có nghi ngờ về dị ứng thức ăn, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được kiểm tra và xác định các thực phẩm gây dị ứng cụ thể để có thể loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn của trẻ.
Khi trẻ bị dị ứng thức ăn, cha mẹ cần làm gì?
Khi trẻ bị dị ứng thức ăn, cha mẹ cần thực hiện các bước sau đây:
Xác định triệu chứng: Quan sát kỹ các triệu chứng mà trẻ thể hiện sau khi ăn một loại thực phẩm cụ thể. Ghi chép lại các triệu chứng này và khi nào chúng xuất hiện để có thông tin chính xác khi tìm kiếm sự trợ giúp từ bác sĩ.
Tư vấn với bác sĩ: Đưa trẻ đến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được xác định chính xác về dị ứng thức ăn và tìm hiểu thực phẩm gây dị ứng cụ thể. Bác sĩ có thể tiến hành các xét nghiệm và đánh giá để xác định nguyên nhân cụ thể và đề xuất phương pháp điều trị.
Loại bỏ thực phẩm gây dị ứng: Khi đã xác định được loại thực phẩm gây dị ứng, cha mẹ cần loại bỏ hoàn toàn thực phẩm đó khỏi chế độ ăn của trẻ. Đảm bảo rằng trẻ không tiếp xúc với thực phẩm này cả khi ăn tại nhà hoặc ngoài nhà.
Tìm thay thế thực phẩm: Tìm những thực phẩm thay thế an toàn và cân đối dinh dưỡng để bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày của trẻ. Tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng nếu cần thiết.
Học cách nhận biết chất gây dị ứng: Tìm hiểu kỹ về các tên gọi khác nhau của chất gây dị ứng trong danh sách thành phần thực phẩm để tránh nhầm lẫn.
Cẩn trọng khi ăn ngoài nhà: Khi ra ngoài ăn hay mua thực phẩm, hỏi rõ thành phần của món ăn hoặc đọc nhãn trên bao bì. Tránh những thực phẩm không rõ nguồn gốc và thành phần.
Chuẩn bị cho trường hợp khẩn cấp: Nếu trẻ có nguy cơ phản ứng nặng đối với dị ứng thức ăn, hãy chuẩn bị sẵn một kế hoạch khẩn cấp, bao gồm cách phối hợp với nhà trường và giáo viên, đồng thời đảm bảo rằng trẻ có luôn một phương tiện di chuyển cấp cứu (như viên epinephrine tự tiêm) nếu được chỉ định bởi bác sĩ.
Giám sát sức khỏe của trẻ: Theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ sau khi loại bỏ thực phẩm gây dị ứng và đảm bảo rằng không có triệu chứng mới xuất hiện.
Tăng cường cảnh giác: Trẻ có thể tránh ăn nhầm thực phẩm gây dị ứng nếu cha mẹ tăng cường cảnh giác và kiểm tra thận trọng trước khi cung cấp bất kỳ thức ăn mới cho trẻ.
Nhớ rằng việc tư vấn và theo dõi của bác sĩ là quan trọng trong quá trình quản lý dị ứng thức ăn của trẻ. Hãy luôn trao đổi và nhờ ý kiến chuyên gia y tế khi cần thiết để đảm bảo an toàn và sức khỏe tốt nhất cho bé.
