Cholesterol cao ở nam giới
Tại sao cần quan tâm đến mức cholesterol cao ở nam giới?
Cholesterol cao, còn được gọi là tăng cholesterol, làm cho nam giới có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ và mắc bệnh động mạch ngoại biên. Đối với nhiều người đàn ông, nguy cơ bị cholesterol cao bắt đầu ở độ tuổi 20 và tăng dần theo độ tuổi.
Mức cholesterol cao có xu hướng di truyền trong gia đình, do đó rõ ràng gen đóng một vai trò rất quan trọng. Nhưng có một loạt các lựa chọn khác về lối sống – bao gồm chế độ ăn uống, hoạt động và cân nặng cũng ảnh hưởng đến mức cholesterol. Cách duy nhất để biết mức cholesterol của bạn cao như thế nào là phải làm xét nghiệm máu. Mọi người trên 20 tuổi nên kiểm tra cholesterol ít nhất 5 năm một lần. Nếu chỉ số của bạn cao, bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm thường xuyên hơn.
Cholesterol cao là gì?
Cholesterol là loại một chất béo giống như trong gan và các tế bào khác. Nó cũng được tìm thấy trong các loại thực phẩm nhất định, như các sản phẩm từ sữa, trứng và thịt.
Cơ thể bạn cần một lượng cholesterol để sản xuất nội tiết tố, vitamin D và các axit mật trong ống dẫn mật để giúp tiêu hóa mỡ. Nhưng cơ thể chỉ cần một lượng cholesterol vừa phải, khi có quá nhiều thì các vấn đề sức khoẻ, chẳng hạn như bệnh tim, có thể phát triển.
Có nhiều loại cholesterol khác nhau, và nếu có quá nhiều loại trong máu, sẽ dẫn đến tình trạng tích tụ chất béo được gọi là mảng xơ vữa, tích tụ trên các thành động mạch. Nó giống như gỉ sắt bên trong ống. Sự tích tụ mảng bám này có thể ngăn chặn lưu thông máu đến cơ tim, làm giảm cung cấp oxy. Nếu lượng máu và oxy trong tim giảm xuống đủ nhiều, thì có thể bạn bắt đầu cảm thấy đau ngực hoặc thở hụt hơn. Một cơn nhồi máu cơ tim sẽ xảy ra khi mảng xơ vữa chặn hoàn toàn mạch máu đến một phần của cơ tim. Nếu mảng bám làm tắc mạch máu đi tới não, bạn có thể bị tai biến mạch máu não.
Cholesterol làm tắc nghẽn động mạch là lipoprotein tỉ trọng thấp, còn gọi là LDL cholesterol. Một loại cholesterol khác gọi là lipoprotein tỉ trọng cao HDL được biết đến như là cholesterol tốt vì nó giúp loại bỏ LDL khỏi máu và cuối cùng là loại khỏi cơ thể. Để có sức khoẻ tốt, bạn nên giữ mức LDL thấp và tăng mức HDL. Nếu không duy trì được sự cân bằng này, đặc biệt nếu tình trạng bị đảo ngược thì bạn được cho là có mức cholesterol cao.
Các yếu tố nguy cơ dẫn đến mức cholesterol cao ở nam giới là gì?
Nguy cơ bị tăng cholesterol cao nếu:
- Chế độ ăn uống của bạn có nhiều chất béo bão hóa. Những chất béo này, tìm thấy trong thịt và các sản phẩm từ sữa có hàm lượng chất béo, làm tăng cholesterol LDL. Cholesterol được tìm thấy trong trứng và nội tạng động vật, cũng có thể làm tăng mức cholesterol trong máu, nhưng không nhiều như chất béo bão hòa.
- Bạn ăn thức ăn chứa chất béo chuyển hòa. Đây là những chất béo được tìm thấy trong các loại dầu được hydro hóa một phần. Chúng làm tăng cholesterol LDL và hạ cholesterol HDL – đây thực sự là một sự kết hợp sai.
- Bạn ăn thực phẩm chế biến sẵn hoặc thức ăn giàu carbohydrate. Những loại thực phẩm này cũng cho thấy làm tăng cholesterol LDL.
- Bạn bị thừa cân hoặc béo phì. Tăng cân làm tăng LDL và giảm HDL.
- Bạn không tập luyện nhiều. Các nghiên cứu cho thấy rằng tập thể dục thường xuyên có thể làm tăng HDL cholesterol tốt. Thiếu tập thể dục có thể dẫn đến tăng cân.
Làm sao bác sĩ biết được tôi có mức cholesterol cao?
Có hai loại kiểm tra cholesterol khác nhau. Đơn giản nhất là xét nghiệm cholesterol trong máu. Hầu hết các bác sĩ đều sử dụng bảng công thức mỡ máu, bao gồm:
- Mức cholesterol toàn phần
- Mức cholesterol LDL
- Mức cholesterol HDL
- Mức Triglycerides (chất béo khác trong máu làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim)
Làm thế nào để ngăn ngừa cholesterol cao?
Để giảm cholesterol, một trong những thay đổi quan trọng nhất cần làm là giảm lượng chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa trong chế độ ăn uống. Điều đó có nghĩa là cắt giảm thịt và gia cầm – bằng cách ăn các phần nhỏ hơn hoặc ăn ít hơn – và lựa chọn các sản phẩm sữa gầy hoặc ít chất béo. Điều này cũng có nghĩa là ăn ít đồ chiên rán, thực phẩm chế biến và thực phẩm có hàm lượng đường cao.
Ngoài ra, việc tăng cường chất xơ cũng rất quan trọng. Ví dụ, dạng chất xơ này, có trong bột yến mạch, đậu thận, và táo, giúp loại bỏ LDL khỏi cơ thể.
Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, giảm cân cũng có thể giúp giảm mức cholesterol. Tất nhiên chẳng có công thức kỳ diệu nào để giảm cân nhưng giảm kích cỡ phần ăn và cắt bỏ những đồ ăn mà bạn có thể sống mà chẳng cần đến chúng như nước ngọt có đường là một thực phẩm có thể bắt đầu loại bỏ đầu tiên. Hiện trung bình 20% calo của người Mỹ là từ nước ngọt. Việc chuyển sang nước lọc sẽ không hề đau đớn gì mà còn tạo nên một khác biệt lớn trong tổng lượng calo nạp vào.
Tập thể dục thường xuyên – ít nhất là một ngày đi bộ nhanh 30 phút – làm tăng HDL và cũng có thể làm giảm LDL. Tập thể dục là yếu tố đặc biệt quan trọng nếu bạn có mức triglyceride và LDL cao cũng như nhiều mỡ bụng.
Các phương pháp điều trị cholesterol cao ở nam giới?
Phương pháp điều trị đầu tiên là duy trì lối sống lành mạnh. Ở nhiều người bị cholesterol cao, các thói quen lành mạnh có thể giúp giảm chỉ số đến mức bình thường. Nếu thay đổi lối sống là không đủ, thì hiện nay có nhiều loại thuốc hạ cholesterol. Sự lựa chọn hàng đầu – thuốc nhóm statin – rất hiệu quả trong việc làm giảm LDL. Các nghiên cứu gần đây đã khẳng định rằng, bằng cách hạ thấp mức cholesterol, những thuốc này đã giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.