Opdivo là một loại thuốc được sử dụng để điều trị một số loại ung thư. Giống như nhiều loại thuốc khác, Opdivo cũng có tác dụng phụ. Người bệnh nên hiểu rõ về các tác dụng phụ của thuốc trước khi bắt đầu điều trị.
Tác dụng phụ của Opdivo
Opdivo là gì?
Opdivo (nivolumab) là một loại thuốc kê đơn được sử dụng cho người lớn để điều trị ung thư, gồm có ung thư bàng quang, ung thư đại trực tràng, ung thư thực quản và một số loại ung thư khác. Opdivo còn sử dụng để điều trị ung thư đại trực tràng ở trẻ em từ 12 tuổi trở lên.
Opdivo là một loại thuốc sinh học (làm từ tế bào sống). Cụ thể, đây là một loại thuốc trong liệu pháp miễn dịch, có nghĩa là tác động đến hệ miễn dịch để tiêu diệt hoặc ngăn cản sự phát triển của tế bào ung thư. Opdivo có dạng lỏng được truyền qua đường tĩnh mạch.
Để biết rõ hơn về Opdivo, gồm có công dụng, cơ chế tác dụng, cách sử dụng và lưu ý khi điều trị, vui lòng đọc bài viết này.
Opdivo là một phương pháp điều trị ung thư lâu dài. Thời gian điều trị tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả các tác dụng phụ mà người bệnh gặp phải.
Trong bài viết này hãy cùng tìm hiểu về các tác dụng phụ nhẹ và nghiêm trọng mà Opdivo có thể gây ra.
Tác dụng phụ phổ biến của Opdivo
Giống như tất cả các loại thuốc khác, Opdivo cũng có thể gây ra tác dụng phụ.
Các tác dụng phụ phổ biến của Opdivo gồm có:
- Đau bụng
- Táo bón
- Ho, khó thở
- Ăn không ngon miệng
- Tiêu chảy
- Mệt mỏi, thiếu năng lượng, suy nhược
- Sốt
- Đau đầu
- Ngứa ngáy, phát ban*
- Buồn nôn, nôn mửa
- Đau cơ, lưng, xương hoặc khớp*
- Nhiễm trùng đường hô hấp trên (chẳng hạn như cảm lạnh thông thường)
Để biết thêm thông tin về các tác dụng phụ này, vui lòng đọc phần “Chi tiết tác dụng phụ” bên dưới.
Nguy cơ xảy ra một số tác dụng phụ sẽ cao hơn nếu Opdivo được kết hợp với các loại thuốc điều trị ung thư khác, chẳng hạn như ipilimumab (Yervoy). Nguy cơ gặp phải tác dụng phụ còn tùy thuộc vào loại ung thư.
Người bệnh nên hỏi rõ bác sĩ về các tác dụng phụ có thể xảy ra trong quá trình điều trị cũng như cách khắc phục tác dụng phụ. Hãy báo cho bác sĩ nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào trong thời gian điều trị.
Tác dụng phụ nhẹ của Opdivo
Opdivo có thể gây ra các tác dụng phụ nhẹ như:
- Tiêu chảy
- Táo bón
- Mệt mỏi thiếu năng lượng hoặc suy nhược
- Đau đầu
- Ngứa ngáy, phát ban
- Ăn không ngon miệng
- Đau cơ, xương hoặc khớp*
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
- Nhiễm trùng đường hô hấp trên, chẳng hạn như cảm lạnh thông thường
* Để biết thêm thông tin về tác dụng phụ này, vui lòng đọc phần “Chi tiết tác dụng phụ” bên dưới.
Opdivo còn có thể gây ra các tác dụng phụ nhẹ khác ngoài những tác dụng phụ được liệt kê ở trên.
Đa số các tác dụng phụ nhẹ của Opdivo đều có thể kiểm soát được và thường sẽ tự hết sau khi điều trị được một thời gian. Tuy nhiên, một số có thể là dấu hiệu của các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn.
Nếu các tác dụng phụ gây khó chịu, ngày càng trở nên trầm trọng hơn hoặc kéo dài không đỡ thì hãy báo cho bác sĩ.
Tác dụng phụ nghiêm trọng của Opdivo
Mặc dù hiếm gặp nhưng Opdivo cũng có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng. Một số người có nguy cơ gặp tác dụng phụ nghiêm trọng cao hơn, ví dụ như những người phải dùng Opdivo cùng các loại thuốc điều trị ung thư khác
Báo ngay cho bác sĩ khi gặp triệu chứng mới hoặc các triệu chứng hiện tại trở nên trầm trọng hơn. Nếu các triệu chứng có vẻ đặc biệt nguy hiểm thì hãy cấp cứu hoặc đến ngay bệnh viện gần nhất.
Một số tác dụng phụ nghiêm trọng của Opdivo gồm có:
- Phản ứng truyền thuốc nghiêm trọng
- Viêm phổi
- Các vấn đề do hệ miễn dịch tấn công tế bào khỏe mạnh trong cơ thể, chẳng hạn như:
- Vấn đề về máu, chẳng hạn như thiếu máu (số lượng hồng cầu thấp)
- Viêm loét đại tràng
- Vấn đề về tuyến yên, tuyến thượng thận hoặc tuyến giáp, chẳng hạn như viêm tuyến yên hoặc suy tuyến thượng thận
- Các vấn đề về mắt, chẳng hạn như nhìn mờ
- Vấn đề về thận
- Các vấn đề về hệ thần kinh, chẳng hạn như bệnh thần kinh ngoại biên (một tình trạng do tổn thương dây thần kinh ở cánh tay hoặc chân)
- Viêm phổi
- Phản ứng da nghiêm trọng, chẳng hạn như hội chứng Stevens-Johnson
- Viêm gan*
- Bệnh tiểu đường type 1*
- Dị ứng*
- Viêm não
- Viêm màng não (viêm lớp màng bao xung quanh não và tủy sống)
- Nhiễm toan ceton (nồng độ một loại axit có tên là ceton trong máu tăng cao đến mức nguy hiểm), đây là một biến chứng nghiêm trọng của bệnh tiểu đường type 1
- Kết quả xét nghiệm bất thường, ví dụ như hạ natri máu (nồng độ natri trong máu thấp)
* Để biết thêm thông tin về các tác dụng phụ này, vui lòng đọc phần “Chi tiết tác dụng phụ” bên dưới.
Báo ngay cho bác sĩ nếu người bệnh gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng trong quá trình điều trị bằng Opdio.
Chi tiết tác dụng phụ
Đau ở khớp và các khu vực khác
Người bệnh có thể bị đau khớp trong quá trình điều trị bằng Opdivo. Đây là một tác dụng phụ phổ biến của thuốc.
Đau cơ, lưng và xương cũng là những tác dụng phụ phổ biến của Opdivo.
Opdivo có thể khiến hệ miễn dịch tấn công các mô khỏe mạnh, ngay cả khi đã ngừng dùng thuốc. Điều này có thể xảy ra với bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể, bao gồm cả khớp. Đôi khi, Opdivo còn gây viêm khớp.
Nếu người bệnh bị đau khớp hoặc đau ở các vùng khác trên cơ thể trong hoặc sau khi điều trị bằng Opdivo, hãy báo cho bác sĩ. Bác sĩ sẽ kiểm tra các triệu chứng và đưa ra cách khắc phục tác dụng phụ.
Để giảm các cơn đau khớp nhẹ, người bệnh có thể dùng thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen. Chườm lạnh hoặc chườm ấm cũng có thể giúp giảm đau khớp. Nếu bị đau khớp nặng, người bệnh sẽ phải dùng các loại thuốc giảm đau mạnh hơn.
Phát ban
Phát ban là một tác dụng phụ phổ biến của Opdivo.
Trong một số trường hợp, Opdivo gây ra phản ứng da nghiêm trọng, chẳng hạn như hội chứng Stevens-Johnson. Loại thuốc này còn có thể gây phản ứng dị ứng nhẹ hoặc nghiêm trọng. Cả phản ứng dị ứng nhẹ và nghiêm trọng đều có thể gây phát ban.
Hãy báo cho bác sĩ nếu người bệnh bị phát ban nghiêm trọng hoặc kéo dài trong và sau khi điều trị bằng Opdivo. Đến bệnh viện khám ngay lập tức nếu bị phồng rộp, bong tróc da hoặc phát ban kèm theo sốt, sưng phù hoặc khó thở. Đó có thể là những dấu hiệu của một phản ứng nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng.
Nếu các triệu chứng ở mức độ nhẹ đến vừa, bác sĩ có thể kê các loại thuốc bôi ngoài da, chẳng hạn như hydrocortisone.
Nếu người bệnh bị phản ứng da nghiêm trọng, bác sĩ sẽ cho tạm dừng hoặc dừng vĩnh viễn việc điều trị bằng Opdivo. Phản ứng da nghiêm trọng cần điều trị bằng corticoid, chẳng hạn như prednisone hoặc các loại thuốc ức chế miễn dịch khác.
Viêm gan
Mặc dù hiếm gặp nhưng Opdivo có thể khiến hệ miễn dịch tấn công các mô khỏe mạnh, bao gồm cả mô gan. Điều này có thể dẫn đến viêm gan.
Nguy cơ xảy ra tác dụng phụ này sẽ cao hơn nếu sử dụng Opdivo cùng với thuốc trị ung thư ipilimumab (Yervoy).
Nếu người bệnh bị viêm gan do điều trị bằng Opdivo, bác sĩ sẽ cho tạm dừng hoặc dừng điều trị vĩnh viễn và kê corticoid, chẳng hạn như prednisone hoặc các loại thuốc ức chế miễn dịch khác để điều trị viêm gan.
Hãy cho bác sĩ biết nếu người bệnh có bất kỳ triệu chứng viêm gan nào sau đây trong và sau khi ngừng điều trị bằng Opdivo:
- Vàng da và/hoặc lòng trắng mắt
- Đau ở vùng bụng bên phải
- Nước tiểu sẫm màu
- Phân nhạt màu
- Chảy máu hoặc bầm tím bất thường
- Buồn nôn hoặc nôn dữ dội
- Ăn không ngon miệng
- Lờ đờ buồn ngủ, uể oải
Tiểu đường type 1
Opdivo có thể gây ra bệnh tiểu đường type 1. Bệnh tiểu đường type 1 xảy ra do tuyến tụy không giải phóng insulin (hormone giúp đưa đường từ máu vào tế bào), khiến cho lượng đường trong máu tăng quá cao. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, một trong số đó là nhiễm toan ceton (tích tụ ceton – một loại axit trong máu). Nhiễm toan ceton có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Người bệnh nên đo đường huyết thường xuyên trong thời gian điều trị bằng Opdivo. Trong và sau khi điều trị, hãy chú ý đến các triệu chứng của bệnh tiểu đường hoặc nhiễm toan ceton như:
- Thường xuyên cảm thấy khát hoặc đói
- Đi tiểu nhiều
- Hơi thở có mùi trái cây
- Sụt cân
- Mờ mắt
- Mệt mỏi
- Thay đổi tâm trạng, dễ cáu gắt
- Vết thương chậm lành
Cần nhớ rằng, lượng đường trong máu cao có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Nếu có các triệu chứng kể trên, hãy đến bệnh viện khám ngay lập tức.
Dị ứng
Giống như hầu hết các loại thuốc khác, Opdivo cũng có thể gây dị ứng ở một số người. Phản ứng dị ứng có thể nhẹ hoặc nghiêm trọng với các triệu chứng như:
- Phát ban
- Ngứa ngáy
- Đỏ bừng mặt
- Sưng phù dưới da, thường là ở mí mắt, môi, tay hoặc chân
- Sưng miệng, lưỡi hoặc cổ họng, gây khó thở
Nếu có triệu chứng dị ứng nhẹ, chẳng hạn như da mẩn đỏ hoặc ngứa, hãy báo ngay cho bác sĩ. Phản ứng dị ứng nhẹ có thể điều trị bằng thuốc kháng histamin đường uống, chẳng hạn như diphenhydramine hoặc thuốc bôi ngoài da, chẳng hạn như hydrocortisone.
Tùy vào mức độ dị ứng mà bác sĩ sẽ quyết định xem người bệnh có nên tiếp tục điều trị bằng Opdivo hay không.
Nếu có các triệu chứng dị ứng nặng, chẳng hạn như sưng phù hoặc khó thở, hãy gọi cấp cứu hoặc đến bệnh viện ngay lập tức. Phản ứng dị ứng nghiêm trọng có thể đe dọa đến tính mạng và cần được can thiệp điều trị khẩn cấp.
Nếu người bệnh bị dị ứng nghiêm trọng với Opdivo, bác sĩ sẽ cho ngừng điều trị bằng Opdivo và đổi sang loại thuốc điều trị ung thư khác.
Câu hỏi thường gặp về tác dụng phụ của Opdivo
Opdivo có gây lú lẫn không ?
Lú lẫn không phải một tác dụng phụ được báo cáo trong các nghiên cứu lâm sàng về Opdivo.
Tuy nhiên, lú lẫn có thể là triệu chứng của các tác dụng phụ hiếm gặp, nghiêm trọng của Opdivo, chẳng hạn như:
- viêm não
- viêm màng não
- nhiễm toan ceton
Ngoài ra, Opdivo có thể gây hạ natri máu (nồng độ natri trong máu thấp) và hạ natri máu có thể gây lú lẫn. Hạ natri máu là một tác dụng phụ được báo cáo phổ biến trong các nghiên cứu lâm sàng về Opdivo.
Nếu người bệnh cảm thấy mất phương hướng hoặc không thể suy nghĩ rõ ràng trong quá trình điều trị bằng Opdivo, hãy báo ngay cho bác sĩ.
Khi được sử dụng để điều trị ung thư tế bào hắc tố, Opdivo gây ra những tác dụng phụ nào?
Trong các nghiên cứu lâm sàng sử dụng Opdivo để điều trị ung thư tế bào hắc tố (một loại ung thư da), các tác dụng phụ được báo cáo cũng tương tự như các tác dụng phụ xảy ra khi Opdivo được sử dụng để điều trị các loại ung thư khác.
Tuy nhiên, để điều trị ung thư tế bào hắc tố, Opdivo có thể được sử dụng kết hợp với các loại thuốc khác. Nguy cơ xảy ra tác dụng phụ sẽ tùy thuộc vào loại thuốc được dùng kèm Opdivo.
Trước khi bắt đầu điều trị, người bệnh có thể hỏi bác sĩ về các tác dụng phụ có thể xảy ra.
Khi nào các tác dụng phụ của Opdivo bắt đầu xảy ra?
Tác dụng phụ của Opdivo có thể xảy ra bất cứ lúc nào, kể cả sau khi đã ngừng điều trị.
Ví dụ, các phản ứng nghiêm trọng có thể xảy ra trong quá trình truyền thuốc. Tuy nhiên, phản ứng truyền thuốc nghiêm trọng tương đối hiếm gặp. Đa số các trường hợp đều chỉ xảy ra phản ứng nhẹ đến vừa. Một số người gặp phải phản ứng trong vòng 2 ngày sau khi truyền thuốc nhưng điều này cũng rất hiếm gặp.
Opdivo là một loại thuốc miễn dịch. Liệu pháp miễn dịch tăng cường hoặc thay đổi hoạt động của hệ miễn dịch để hệ miễn dịch có thể tìm và tấn công tế bào ung thư. Tuy nhiên, các loại thuốc miễn dịch có thể khiến hệ miễn dịch tấn công các mô hoặc cơ quan khỏe mạnh trong cơ thể. Điều này có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong khi điều trị hoặc sau khi ngừng điều trị bằng Opdivo.
Phản ứng truyền thuốc nghiêm trọng có những triệu chứng nào?
Người bệnh có thể gặp phải phản ứng nghiêm trọng trong quá trình truyền Opdivo với các triệu chứng như:
- Hoa mắt, chóng mặt
- Không có sức lực
- Sốt
- Da đỏ bừng
- Đau cổ hoặc lưng
- Run hoặc ớn lạnh
- Khó thở, thở khò khè
- Ngứa ngáy, phát ban
Nếu người bệnh có những triệu chứng này hoặc bất kỳ triệu chứng bất thường nào khác trong khi truyền Opdivo, hãy báo ngay cho nhân viên y tế.
Mặc dù hiếm gặp nhưng một số người bị phản ứng trong vòng 2 ngày sau khi truyền thuốc. Người bệnh nên chú ý đến các triệu chứng mới xuất hiện hoặc triệu chứng tăng nặng trong khoảng thời gian giữa các buổi điều trị.
Nếu người bệnh có phản ứng nghiêm trọng, bác sĩ có thể sẽ ngừng truyền Opdivo. Nếu người bệnh chỉ có phản ứng nhẹ đến vừa trong quá trình truyền thuốc, bác sĩ có thể sẽ giảm tốc độ truyền hoặc tạm dừng để kiểm soát các triệu chứng.
Opdivo có làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng không?
Opdivo có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng. Ví dụ, điều trị bằng Opdivo có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm phổi. Viêm phổi là tình trạng nhiễm trùng ở các phế nang ở một hoặc cả hai lá phổi.
Trong các nghiên cứu lâm sàng, viêm phổi là một trong những tác dụng phụ nghiêm trọng xảy ra phổ biến nhất khi Opdivo được sử dụng một mình hoặc kết hợp với thuốc điều trị ung thư ipilimumab (Yervoy).
Trong các nghiên cứu lâm sàng, một số loại nhiễm trùng hiếm gặp nhưng có thể gây tử vong đã xảy ra khi Opdivo được sử dụng một mình hoặc kết hợp cùng với các loại thuốc điều trị ung thư khác.
Nhiễm trùng đường hô hấp trên, chẳng hạn như cảm lạnh, là một tác dụng phụ phổ biến của Opdivo. Mặc dù nhiễm trùng đường hô hấp trên thường không nghiêm trọng nhưng có thể dẫn đến nhiễm trùng thứ phát như viêm phổi.
Hãy đi khám bác sĩ nếu người bệnh có các triệu chứng nhiễm trùng nào như ho, khó thở hoặc sốt.
Vấn đề về tuyến giáp do Opdivo có những triệu chứng nào?
Opdivo có thể khiến hệ miễn dịch tấn công tuyến giáp và dẫn đến viêm tuyến giáp. Mặc dù viêm tuyến giáp thường không nghiêm trọng nhưng có thể dẫn đến suy giáp (tuyến giáp hoạt động kém và gây thiếu hormone tuyến giáp) hoặc cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức và dẫn đến thừa hormone tuyến giáp).
Suy giáp phổ biến hơn, đặc biệt là khi Opdivo được sử dụng cùng với ipilimumab (Yervoy).
Các triệu chứng của suy giáp gồm có tăng cân, mệt mỏi (thiếu năng lượng), chán ăn, trí nhớ kém, sợ lạnh, da khô, xanh xao, giọng khàn hoặc trầm, thở gấp, nhịp tim chậm, tâm trạng buồn bã và sưng phù mặt.
Các triệu chứng của cường giáp gồm có nhịp tim nhanh, đánh trống ngực, cao huyết áp, run tay, khó ngủ, ra nhiều mồ hôi, sợ nóng, hồi hộp, sụt cân hoặc tăng cân không rõ nguyên nhân.
Đi khám ngay khi có bất kỳ triệu chứng nào kể trên. Nếu người bệnh gặp vấn đề về tuyến giáp, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu tạm dừng hoặc ngừng điều trị hoàn toàn bằng Opdivo, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tác dụng phụ. Bác sĩ sẽ kê thuốc điều trị suy giáp hoặc cường giáp.
Cảnh báo về Opdivo
Opdivo có thể không phù hợp với những người đang mắc một số bệnh lý nhất định hoặc có các yếu tố khác ảnh hưởng đến sức khỏe. Người bệnh cần cho bác sĩ biết về bệnh sử cá nhân trước khi bắt đầu điều trị bằng Opdivo, đặc biệt là khi có các yếu tố dưới đây:
- Ghép tế bào gốc hoặc ghép tạng: Điều trị bằng Opdivo trước hoặc sau khi ghép tế bào gốc tạo máu đồng loài (sử dụng tế bào gốc tạo máu lấy từ một người khác) có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng hoặc thậm chí gây tử vong.
- Nếu người bệnh đã từng hoặc đang có kế hoạch ghép tế bào gốc thì phải cho bác sĩ biết trước khi điều trị Opdivo. Nếu đã từng ghép tạng thì cũng phải cho bác sĩ biết.
- Dị ứng: Những người từng bị dị ứng với Opdivo hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc không được tiếp tục điều trị bằng Opdivo. Việc tiếp tục dùng thuốc khi đã bị dị ứng sẽ gây nguy hiểm. Người bệnh cần cho bác sĩ biết về tiền sử dị ứng để bác sĩ chỉ định loại thuốc phù hợp.
- Vấn đề về hệ miễn dịch: Opdivo có thể khiến hệ miễn dịch tấn công các mô khỏe mạnh trong cơ thể. Trước khi bắt đầu điều trị bằng Opdivo, hãy cho bác sĩ biết nếu người bệnh mắc bệnh tự miễn hoặc viêm, chẳng hạn như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng hoặc bệnh lupus, kể cả khi tình trạng bệnh đã thuyên giảm (giai đoạn không có triệu chứng).
- Tiền sử xạ trị vùng ngực: Opdivo có thể gây viêm phổi. Đây là một trong các tác dụng phụ nghiêm trọng của thuốc. Những người từng xạ trị ở vùng ngực có nguy cơ gặp phải tác dụng phụ này cao hơn.
- Trước khi bắt đầu điều trị bằng Opdivo, hãy cho bác sĩ biết nếu người bệnh từng xạ trị ở vùng ngực trước đây hoặc từng sử dụng các loại thuốc khác tương tự như Opdivo.
- Vấn đề về hệ thần kinh: Opdivo có thể khiến hệ miễn dịch tấn công hệ thần kinh, bao gồm não, tủy sống và các dây thần kinh.
Trước khi bắt đầu điều trị bằng Opdivo, hãy cho bác sĩ biết nếu người bệnh mắc các bệnh về thần kinh, chẳng hạn như bệnh nhược cơ hoặc hội chứng Guillain-Barré.
Có được uống rượu bia trong khi điều trị bằng Opdivo không?
Opdivo không tương tác với đồ uống có cồn.
Tuy nhiên, uống rượu bia sẽ gây hại cho gan và Opdivo có thể gây tác dụng phụ ảnh hưởng đến gan, ví dụ như viêm gan. Opdivo được sử dụng để điều trị một số loại ung thư gan.
Người bệnh nên hỏi bác sĩ xem có được uống rượu trong khi điều trị bằng Opdivo hay không.
Opdivo có an toàn với phụ nữ mang thai và cho con bú không?
Sử dụng Opdivo trong khi mang thai sẽ gây hại cho thai nhi. Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thử thai trước khi bắt đầu điều trị.
Những bệnh nhân nữ trong độ tuổi sinh sản cần sử dụng biện pháp tránh thai hiệu quả trong suốt quá trình điều trị và ít nhất 5 tháng sau lần điều trị cuối cùng.
Nhà sản xuất Opdivo không đưa ra khuyến nghị nào về việc sử dụng biện pháp tránh thai đối với nam giới.
Chưa rõ liệu Opdivo có đi vào sữa mẹ và gây ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh bú mẹ hay không. Tốt nhất không nên cho con bú trong thời gian điều trị bằng Opdivo và ít nhất 5 tháng sau lần điều trị cuối cùng.
