Các loại dầu và tinh dầu được sử dụng để điều trị nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, bao gồm cả các bệnh về da như vảy nến.
Điều trị bệnh vảy nến bằng dầu và tinh dầu
Có thể điều trị bệnh vảy nến bằng dầu và tinh dầu không?
Vảy nến là một bệnh da liễu mãn tính. Đây là một bệnh tự miễn xảy ra do hệ miễn dịch tấn công các tế bào da. Bệnh vảy nến có nhiều thể và mỗi thể có các triệu chứng khác nhau. Ví dụ, vảy nến thể mảng có triệu chứng là xuất hiện các mảng đỏ, dày, bề mặt khô ráp và hơi nhô trên da; vảy nến thể mủ có triệu chứng là nổi các mụn mủ trên da tay và chân; vảy nến thể giọt có triệu chứng là các tổn thương hình giọt nước trên khắp cơ thể.
Bệnh vảy nến bùng phát theo đợt khi có các yếu tố tác động như nhiễm trùng, thời tiết lạnh, khô hanh, căng thẳng, một số loại đồ ăn hoặc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Bệnh này có thể bùng phát bất cứ lúc nào và gây ra các triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Có nhiều phương pháp điều trị bệnh vảy nến, từ dùng thuốc, liệu pháp ánh sáng cho đến các biện pháp tự nhiên như dầu và tinh dầu.
Có hai cách sử dụng tinh dầu để điều trị bệnh vảy nến, một là dùng máy xông để khuếch tán tinh dầu trong không khí và hai là bôi lên da nhưng trước tiên phải pha loãng với các loại dầu nền như dầu dừa. Tuyệt đối không được uống tinh dầu vì tinh dầu có thể chứa các chất gây hại khi vào bên trong cơ thể.
Các loại dầu và tinh dầu được sử dụng để điều trị nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, bao gồm cả các bệnh về da như vảy nến. Tuy nhiên, hiện mới chỉ có khá ít nghiên cứu về tác dụng trị vảy nến của các sản phẩm này.
Do đó, các chuyên gia da liễu đều không khuyến khích sử dụng dầu và tinh dầu làm phương pháp chính để điều trị bệnh vảy nến mà chỉ nên dùng kết hợp với các phương pháp điều trị tiêu chuẩn, chẳng hạn như dùng thuốc. Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng dầu và tinh dầu.
Dưới đây là một số loại dầu và tinh dầu thường được sử dụng để điều trị bệnh vảy nến.
Dầu dừa
Dầu dừa được chiết xuất từ cùi dừa. Loại dầu này có đặc tính chống viêm nên có thể giúp làm giảm các triệu chứng của bệnh vảy nến. Dầu dừa có đặc tính dịu nhẹ và còn có tác dụng dưỡng ẩm nên thường được sử dụng để điều trị bệnh vảy nến da đầu. Dầu dừa vừa giúp giảm gàu do da bong tróc và vừa giúp dưỡng ẩm cho tóc và da đầu.
Dầu dừa thường được sử dụng làm nguyên liệu nấu ăn và cũng an toàn khi bôi trực tiếp trên da. Dầu dừa còn được dùng làm dầu nền để pha loãng các loại tinh dầu. Không được ăn dầu dừa nếu đã pha với tinh dầu.
Có thể nhiều cách sử dụng dầu dừa để trị bệnh vảy nến. Cách thứ nhất là ăn dầu dừa. Lưu ý chọn loại dầu nguyên chất và chỉ ăn tối đa hai thìa canh mỗi ngày. Axit lauric trong dầu dừa có tác dụng bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn và virus. Cách thứ hai là thoa dầu dừa nguyên chất lên các vùng da bị vảy nến. Nên thoa khi da vẫn còn ẩm sau khi tắm để có hiệu quả tốt hơn.
Dầu dừa có thể gây dị ứng nên nếu cảm thấy ngứa, châm chích, nóng rát hay bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác sau khi sử dụng dầu dừa thì phải dừng ngay.
Tinh dầu tràm trà
Tinh dầu tràm trà (tea tree oil) được chiết xuất từ lá của cây tràm trà – một loài cây có nguồn gốc từ Úc. Loại tinh dầu này có đặc tính kháng khuẩn, kháng virus và kháng nấm. Tinh dầu tràm trà còn có tác dụng tăng cường chức năng miễn dịch.
Nếu lỡ gãi vùng da bị vảy nến và khiến da bị trầy xước, hãy thử thoa tinh dầu tràm trà để ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm viêm. Tuy nhiên, không nên sử dụng quá nhiều tinh dầu tràm trà vì loại tinh dầu này có thể gây khô da và khiến cho các triệu chứng vảy nến càng thêm nặng hơn.
Chưa có bất kỳ nghiên cứu khoa học nào xác nhận hoặc phủ nhận hiệu quả của tinh dầu tràm trà trong điều trị bệnh vảy nến.
Để đảm bảo an toàn, nên pha loãng tinh dầu với dầu nền trước khi thoa lên da. Tinh dầu tràm trà có thể gây kích ứng hoặc dị ứng. Do đó, hãy thoa một ít tinh dầu đã pha loãng với dầu nền lên một vùng da nhỏ để kiểm tra phản ứng da trước khi thoa dầu trên vùng da rộng.
Ngoài sử dụng tinh dầu nguyên chất, bạn cũng có thể tìm mua các sản phẩm dưỡng da có chứa thành phần tinh dầu tràm trà.
Dầu thầu dầu
Dầu thầu dầu (castor oil) được chiết xuất từ hạt của cây thầu dầu. Mặc dù dầu thầu dầu không phải là một loại tinh dầu nhưng có thể được sử dụng làm dầu nền để pha loãng tinh dầu. Bạn có thể pha tinh dầu với dầu thầu dầu theo tỉ lệ 1:5 (1 giọt tinh dầu với 5 giọt dầu thầu dầu). Điều này giúp làm giảm nồng độ thành phần hoạt tính trong tinh dầu và giảm nguy cơ xảy ra tác dụng phụ.
Dầu thầu dầu có tác dụng làm mềm da. Ngoài ra, dầu thầu dầu, đặc biệt là loại dầu ép lạnh, còn có thể đẩy nhanh tốc độ lành da và dưỡng ẩm cho những vùng da khô, bong tróc khi sử dụng hàng ngày.
Loại dầu này thậm chí còn được cho là có tác dụng loại bỏ độc tố khi thoa trực tiếp trên da. Một số nghiên cứu cho thấy dầu thầu dầu có thể cải thiện chức năng miễn dịch bằng cách tăng số lượng tế bào lympho – các tế bào có chức năng chống lại mầm bệnh.
Nhiều sản phẩm dầu thầu dầu bán trên thị trường đã qua xử lý hóa chất hoặc được chiết xuất từ hạt thầu dầu đã được phun thuốc trừ sâu. Do đó, hãy tìm mua các sản phẩm dầu hữu cơ nguyên chất và cũng phải bôi dầu lên một vùng da nhỏ để thử phản ứng da trước khi sử dụng trên vùng da rộng. Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú không được sử dụng loại dầu này.
Tinh dầu oải hương
Tinh dầu oải hương (lavender oil) là một trong những loại tinh dầu được nghiên cứu nhiều nhất. Loại tinh dầu này được sử dụng để điều trị nhiều vấn đề khác nhau như trầy xước da, nhức đầu và đau mỏi cơ. Tinh dầu hoa oải hương đã được chứng minh là có đặc tính kháng khuẩn và kháng nấm, thậm chí còn có thể chống lại một số loại vi khuẩn hiệu quả hơn so với thuốc kháng sinh.
Khi bị căng thẳng, hãy thử thoa tinh dầu oải hương đã pha loãng lên thái dương. Điều này giúp thư giãn và giảm nguy cơ bệnh vảy nến bùng phát. Tinh dầu oải hương còn có thể giúp giảm ngứa trên da. Bạn có thể trộn tinh dầu với kem dưỡng và thoa lên da.
Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú và những người bị bệnh tiểu đường không nên sử dụng tinh dầu oải hương. Việc lạm dụng loại tinh dầu này có thể gây buồn nôn, nôn mửa hoặc đau đầu.
Cũng giống như các loại tinh dầu khác, bạn nên thử thoa một ít tinh dầu oải hương đã pha loãng lên vùng da nhỏ để thử phản ứng da trước khi sử dụng. Có thể thêm vài giọt tinh dầu oải hương vào nước tắm để làm dịu da toàn thân và thư giãn tinh thần.
Tinh dầu phong lữ
Tinh dầu phong lữ (geranium oil) có tác dụng cải thiện tuần hoàn, giảm viêm và giảm căng thẳng. Loại tinh dầu này còn thúc đẩy sự phát triển và tái tạo tế bào khỏe mạnh.
Giống như các loại tinh dầu khác, tinh dầu phong lữ cũng cần pha loãng trước khi sử dụng. Tuy nhiên, ngay cả khi đã pha loãng, tinh dầu phong lữ vẫn có thể gây dị ứng hoặc các phản ứng da khác. Do đó phải luôn thử phản ứng da trước khi thoa bất kỳ loại tinh dầu nào.
Tinh dầu phong lữ có thể gây cản trở lưu thông máu nên những người bị cao huyết áp hoặc có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch cần thận trọng khi sử dụng loại tinh dầu này.
Để điều trị các vấn đề về da, từ mụn trứng cá đến viêm da, bạn có thể thử trộn tinh dầu phong lữ với một loại dầu nền như dầu dừa. Bôi hỗn hợp lên các vùng da cần điều trị 2 lần mỗi ngày cho đến khi da có cải thiện.
Tinh dầu bạc hà
Tinh dầu bạc hà (peppermint oil) có tác dụng giảm bớt ngứa và đau ở các vùng da bị vảy nến. Có khoảng 25 loại bạc hà với hơn 600 giống khác nhau. Bất kể là giống nào thì methol vẫn là hoạt chất chính mang lại các lợi ích của tinh dầu bạc hà. Tinh dầu bạc hà còn giúp giảm ngứa do các vấn đề về da khác như mụn rộp và ghẻ.
Khi dùng lượng nhỏ, tinh dầu bạc hà thường không gây ra bất kỳ tác dụng phụ nào. Tuy nhiên, loại tinh dầu này cũng có thể gây dị ứng nên cần thử phản ứng da trước và chú ý đến các dấu hiệu trên da trong thời gian sử dụng.
Bạn có thể pha 5 đến 7 giọt tinh dầu bạc hà với một cốc nước cất và chấm hỗn hợp này lên vùng da bị vảy nến để làm dịu da.
Dầu argan
Dầu argan không phải một loại tinh dầu nhưng có thể được dùng làm dầu nền để pha loãng tinh dầu giống như dầu dừa và dầu thầu dầu. Dầu argan rất giàu vitamin E – một thành phần giúp dưỡng ẩm rất tốt cho da. Dầu argan còn giúp tăng cường sự trao đổi chất của da, giảm viêm và bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.
Dầu argan có lợi cho bệnh vảy nến nhờ đặc tính chống viêm và khử trùng. Do đó, loại dầu này có thể giúp giảm đỏ, khô, sưng tấy và ngứa ở những vùng da bị vảy nến.
Lưu ý, dầu argan được dùng để dưỡng da và dưỡng tóc khác với dầu argan được dùng trong nấu ăn.
Mặc dù hiếm khi xảy ra nhưng dầu argan cũng có thể gây dị ứng. Ngừng sử dụng ngay nếu có các dấu hiệu dị ứng như mẩn đỏ và nóng rát.
Vì dầu argan không phải là một loại tinh dầu nên có thể thoa trực tiếp lên da. Bạn cũng có thể trộn dầu argan với các loại tinh dầu để tăng hiệu quả.
Dầu hạt thì là đen
Dầu hạt thì là đen (black cumin seed oil) có đặc tính chống viêm, kháng khuẩn, kháng nấm và trừ giun sán. Loại dầu này có thể giúp chữa một số vấn đề về da, chẳng hạn như bệnh vảy nến và các vấn đề do ký sinh trùng gây ra.
Dầu hạt thì là đen giúp làm dịu phản ứng viêm và đồng thời đẩy nhanh quá trình lành da. Dầu hạt thì là đen là một thành phần dưỡng ẩm tuyệt vời và có thể làm giảm độ dày của các mảng da bị vảy nến.
Tuy nhiên, loại dầu này có thể làm chậm sự đông máu và hạ huyết áp nên những người bị rối loạn đông máu, tiểu đường hoặc huyết áp thấp cần thận trọng khi sử dụng. Phụ nữ mang thai không nên dùng dầu hạt thì là đen. Dầu hạt thì là đen còn có tác dụng an thần.
Dầu hạt thì là đen là một loại dầu nền có thể thoa trực tiếp lên da hoặc trộn với tinh dầu. Điều này sẽ giúp làm dịu cảm giác ngứa và dưỡng ẩm cho da.
Lưu ý khi sử dụng dầu và tinh dầu
Dù chọn bất cứ loại dầu hay tinh dầu nào thì bạn cũng nên tìm hiểu thật kỹ trước khi sử dụng. Mỗi loại dầu và tinh dầu đều có những lưu ý và tác dụng phụ riêng.
Mặc dù tất cả đều tự nhiên vì có nguồn gốc từ thực vật nhưng tinh dầu có nồng độ thành phần hoạt tính rất cao nên có thể gây ra phản ứng mạnh trên da. Do đó, cần hết sức cẩn thận khi dùng tinh dầu.
Không sử dụng tinh dầu cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai và đang cho con bú. Một số loại dầu và tinh dầu có thể tương tác với một số loại thuốc hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến các vấn đề sức khỏe. Nên nói chuyện với bác sĩ trước khi sử dụng dầu hoặc tinh dầu để điều trị bệnh vảy nến.