Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý viêm mạn tính có triệu chứng là đau khớp, cứng khớp và sưng khớp. Viêm khớp dạng thấp làm giảm khả năng vận động và tính linh hoạt của các khớp. Bệnh thường bắt đầu ở các khớp nhỏ ở bàn tay và bàn chân.
Làm thế nào để giảm đau mạn tính do viêm khớp dạng thấp nghiêm trọng?
Khi bệnh viêm khớp dạng thấp tiến triển, những triệu chứng này có thể lan sang các khu vực khác, gồm có:
- Hông
- Vai
- Mắt cá chân
- Khuỷu tay
- Cổ tay
- Mắt cá chân
Bệnh càng tiến triển, người bệnh càng có nguy cơ cao bị đau mạn tính ở nhiều bộ phận khác trên cơ thể ngoài khớp.
Ví dụ, khi tình trạng viêm khớp xảy ra ở ba đốt sống đầu tiên của cột sống, người bệnh có thể sẽ bị đau đầu. Gai xương có thể hình thành ở các khớp bị tổn thương, dẫn đến ma sát và đau thêm.
Vì những lý do này nên người bệnh cần kết hợp nhiều biện pháp để kiểm soát cơn đau do viêm khớp dạng thấp.
Các cách giảm đau mạn tính do viêm khớp dạng thấp
Có nhiều cách giúp làm giảm các cơn đau mạn tính do bệnh viêm khớp dạng thấp, gồm có dùng thuốc và các phương pháp điều trị thay thế.
Thuốc kê đơn
Cách hiệu quả nhất để giảm cơn đau mạn tính do viêm khớp dạng thấp là kiểm soát tình trạng viêm – nguyên nhân gây đau. Bắt đầu dùng thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARD) ngay từ sớm sẽ giúp ngăn ngừa hỏng khớp, bảo tồn chức năng khớp và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các loại thuốc kê đơn được dùng để điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp gồm có:
- DMARD truyền thống
- DMARD sinh học
- Thuốc ức chế Janus kinase (JAK)
Khi bệnh bùng phát, người bệnh có thể cần dùng corticoid (corticosteroid) để giảm đau khớp và sưng tấy một cách nhanh chóng.
Thuốc không kê đơn
Đối với các cơn đau cấp tính hoặc, người bệnh có thể dùng thuốc giảm đau không kê đơn, gồm có các thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen hoặc naproxen để giảm đau.
Những loại thuốc này có tác dụng giảm viêm và giảm đau ở nhiều khu vực, từ đau đầu, đau khớp cho đến đau do gai xương.
Phương pháp điều trị thay thế và bổ sung
Bên cạnh sử dụng thuốc, người bệnh có thể thử các phương pháp điều trị thay thế và bổ sung sau đây để giảm đau do viêm khớp dạng thấp:
- Kích thích dây thần kinh bằng điện qua da (TENS): sử dụng điện áp thấp để tác động đến các dây thần kinh gây đau.
- Châm cứu: đưa các cây kim mảnh vào những vị trí nhất định trên cơ thể (nơi có các dây thần kinh). Phương pháp châm cứu đã được sử dụng từ hàng trăm năm trước để giảm đau.
- Mát-xa: Mát-xa có thể giúp giảm đau và cải thiện phạm vi chuyển động ở khu vực có khớp có viêm. Người bệnh có thể đến các trung tâm trị liệu hoặc học các kỹ thuật mát-xa và tự thực hiện tại nhà.
- Thiền: Thiền giúp cải thiện sự kết nối giữa tâm trí và cơ thể, nhờ đó giúp giảm căng thẳng và giảm đau.
Những liệu pháp này không thể thay thế cho các phương pháp điều trị chính như dùng thuốc nhưng người bệnh có thể sử dụng kết hợp để làm giảm các triệu chứng viêm khớp dạng thấp một cách hiệu quả hơn.
Điều chỉnh lối sống
Thực hiện một số thay đổi về lối sống như tập thể dục và điều chỉnh cân nặng có thể giúp kiểm soát cơn đau mạn tính do viêm khớp dạng thấp.
Tập thể dục
Tình trạng đau và cứng khớp do viêm khớp dạng thấp thường trở nên nặng hơn sau một thời gian dài không hoạt động. Tập các bài tập nhẹ nhàng, tác động thấp (ít gây áp lực lên khớp) có thể giúp giảm cứng khớp, tăng cường sức mạnh của các cơ xung quanh khớp, cải thiện khả năng vận động và giảm đau một cách tự nhiên. Một số bài tập phù hợp với người bị viêm khớp dạng thấp gồm có:
- Đi bộ
- Bơi lội
- Đạp xe
Giãn cơ
Tập các bài tập giãn cơ hàng ngày có thể giúp cải thiện lưu thông máu và sự linh hoạt, ngoài r còn có thể giúp giảm đau. Người bệnh có thể lựa chọn các hình thức tập luyện như thái cực quyền hay yoga. Ban đầu nên tham gia lớp học yoga với giáo viên có chuyên môn để được hướng dẫn cách điều chỉnh các tư thế cho phù hợp với khả năng và tình trạng của bản thân.
Một số động tác giãn cơ nhẹ nhàng, chẳng hạn như gập cổ tay và ngón tay có thể giúp giảm độ cứng ở các khớp nhỏ bị viêm khớp dạng thấp.
Chú ý, thực hiện các động tác giãn cơ một cách nhẹ nhàng và dừng lại khi cảm thấy đau.
Giảm cân nếu thừa cân
Những người thừa cân hoặc béo phì nên cố gắng giảm cân bằng cách kết hợp chế độ ăn uống và tập thể dục. Thừa cân dù một chút cũng sẽ làm tăng áp lực lên các khớp vốn đã suy yếu. Giảm cân không chỉ giúp giảm đau khớp mà còn giảm mệt mỏi và cải thiện khả năng vận động. Tập thể dục sẽ giúp giảm cân và ngược lại, sau khi giảm đi cân nặng dư thừa, người bệnh sẽ tập thể dục dễ dàng hơn và nhờ đó có động lực duy trì thói quen tập luyện đều đặn hơn.
Chườm nóng hoặc ngâm trong nước nóng
Ngâm mình trong bồn nước ấm hoặc ngâm những khu vực bị đau trong nước ấm là một cách hữu hiệu để giảm đau do viêm khớp dạng thấp.
Người bệnh cũng có thể đặt túi chườm hoặc khăn nhúng nước nóng lên các khớp bị đau. Chú ý nhiệt độ để tránh bị bỏng. Ngoài ra, người bệnh có thể sử dụng sáp parafin để giảm đau.
Sử dụng dụng cụ hỗ trợ
Nếu bị đau khi đi bộ, người bệnh có thể dùng gậy chống hoặc khung tập đi để giảm bớt áp lực lên khớp và giảm đau khi đi lại. Ngoài ra còn nhiều dụng cụ khác được thiết kế để hỗ trợ các công việc hàng ngày cho người bị viêm khớp.
Bên cạnh đó, hãy cân nhắc thay thế một số thiết bị trong nhà, ví dụ như:
- Lắp tay nắm cửa đòn bẩy thay cho tay nắm cửa tròn để tránh phải dùng nhiều lực cổ tay khi mở cửa
- Lắp tay vịn trong nhà tắm
Tránh các hoạt động gây đau
Nếu một hoạt động nào đó gây đau đớn thì tốt nhất nên tránh hoạt động đó hoặc tìm cách thực hiện sao cho ít gây áp lực lên khớp và ít bị đau hơn.
Ví dụ về những thay đổi nhỏ mà người bệnh có thể thực hiện để giảm đau khớp:
- Giữ đồ vật bằng lòng bàn tay thay vì nắm bằng các ngón tay
- Đẩy vật nặng thay vì nhấc lên
Câu hỏi thường gặp
Tại sao viêm khớp dạng thấp gây đau?
Bệnh viêm khớp dạng thấp xảy ra do hệ miễn dịch tấn công nhầm các mô khỏe mạnh của khớp. Điều này gây viêm và dẫn đến các triệu chứng như sưng, đau và cứng khớp. Nếu không được điều trị, tình trạng viêm sẽ ngày càng lan rộng, ảnh hưởng đến nhiều khớp và cả các bộ phận khác của cơ thể. Theo thời gian, tình trạng viêm sẽ khiến khớp bị tổn thương, giảm chức năng và biến dạng.
Làm thế nào để kiểm soát cơn đau mạn tính do viêm khớp dạng thấp?
Việc điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp thường cần có sự kết hợp của:
- Thuốc trung gian điều chỉnh bệnh
- Phương pháp điều trị thay thế và bổ sung như vật lý trị liệu
- Điều chỉnh thói quen sống
Một trong những loại thuốc chính để điều trị viêm khớp dạng thấp là thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARD). Nhóm thuốc này làm giảm hoạt động của hệ miễn dịch, nhờ đó làm giảm viêm và đau khớp. Ngoài ra, người bệnh có thể dùng thêm thuốc giảm đau để kiểm soát cơn đau mạn tính do viêm khớp dạng thấp.
Viêm khớp dạng thấp có gây đau hàng ngày không?
Bệnh viêm khớp dạng thấp thường bùng phát theo đợt, một đợt kéo dài từ vài tiếng cho đến vài tuần hoặc lâu hơn. Vào các đợt bùng phát, người bệnh sẽ gặp phải các triệu chứng như đau khớp. Sau mỗi đợt bùng phát, các triệu chứng sẽ giảm nhẹ hoặc biến mất. Khoảng thời gian này gọi là giai đoạn thuyên giảm. Giai đoạn thuyên giảm có thể kéo dài vài tuần, vài tháng hoặc vài năm. Tần suất bùng phát, thời gian kéo dài mỗi đợt bùng phát, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và độ dài giai đoạn thuyên giảm ở mỗi ca bệnh là khác nhau.
Khi bệnh bùng phát, có nhiều phương pháp điều trị có thể giúp giảm nhẹ các triệu chứng. Nếu cơn đau xảy ra thường xuyên hoặc kéo dài dai dẳng thì người bệnh nên báo cho bác sĩ. Bác sĩ sẽ kiểm tra xem có phải bệnh đã tiến triển nặng thêm hay không và điều chỉnh phương pháp điều trị nếu cần thiết.
Loại thuốc giảm đau nào tốt nhất cho bệnh viêm khớp dạng thấp?
Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) là loại thuốc được sử dụng phổ biến nhất để giảm đau mạn tính do viêm khớp dạng thấp. Một số loại thuốc trong nhóm này gồm có:
- celecoxib
- diclofenac
- etoricoxib
- ibuprofen
- naproxen
Tuy nhiên, những loại thuốc này chỉ giúp giảm đau tạm thời chứ không tác động đến hệ miễn dịch và không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ gây đau. Do đó, người bệnh nên sử dụng kết hợp NSAID với thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARD) để kiểm soát tình trạng bệnh.
Tóm tắt bài viết
Đau mạn tính là một triệu chứng phổ biến của bệnh viêm khớp dạng thấp. Để kiểm soát tình trạng bệnh và giảm đau một cách hiệu quả, người bệnh sẽ cần sử dụng thuốc kết hợp với điều chỉnh lối sống và trị liệu. Các phương pháp điều trị này sẽ giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn và vận động dễ dàng hơn.
