Một số bệnh – hoặc khi phải dùng kháng sinh, có thể “càn quét” sạch cả vi khuẩn có lợi và có hại – dần dần làm mất đi sự cân bằng của vi khuẩn trong đường ruột. Các nghiên cứu cho thấy việc sử dụng men vi sinh có thể hữu ích cho quá trình này, qua đó giúp ngăn ngừa hoặc giảm bớt các triệu chứng nhất định hoặc các vấn đề về sức khoẻ.
Men vi sinh (probiotic) cho trẻ
Nội dung chính bài viết:
- Men vi sinh là các vi sinh vật sống có lợi cho sức khỏe con người.
- Có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, men vi sinh giúp hệ tiêu hóa của trẻ khỏe mạnh hơn, giảm tiêu chảy, giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích, giúp điều trị bệnh viêm ruột,… Một số nghiên cứu còn cho thấy men vi sinh có tác dụng ngăn ngừa bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên (cảm lạnh) ở trẻ sơ sinh.
- Cần chọn đúng loại men vi sinh phù hợp với bé (có thể tham khảo ý kiến bác sĩ) và cho bé dùng đúng liều.
- Nên bổ sung men vi sinh cho trẻ khi bụng no.
- Một số thực phẩm chứa men vi sinh: sữa chua, phô mai lên men, phô mai tươi cottage, kim chi, nấm sữa kefir,…
- Ngoài Probiotic còn có prebiotic (chất xơ tiêu hóa) và synbiotics (kết hợp của probiotic và prebiotic).
Men vi sinh là gì?
Men vi sinh là các vi sinh vật sống, như vi khuẩn, nấm men có tác dụng có lợi cho sức khỏe con người. Chúng được bán sẵn như những chất bổ sung hoặc trong một số thực phẩm nhất định như một số loại sữa chua.
Hệ thống tiêu hóa của bạn chứa hàng nghìn tỷ vi sinh vật, chủ yếu là vi khuẩn. Một số được coi là có hại và một số có lợi và lý tưởng là chúng tồn tại cân bằng với nhau. Khi sự cân bằng giữa chúng bị xáo trộn và có quá nhiều vi khuẩn “có hại”, có thể gây tiêu chảy, đầy hơi, trướng bụng hoặc thậm chí gây các chứng bệnh mãn tính như hội chứng ruột kích thích (IBS).
Một số bệnh – hoặc khi phải dùng kháng sinh, có thể “càn quét” sạch cả vi khuẩn có lợi và có hại – dần dần làm mất đi sự cân bằng của vi khuẩn trong đường ruột. Theo thời gian, cơ thể thường phục hồi sự cân bằng này mà không cần tác động. Nhưng các nghiên cứu cho thấy việc sử dụng men vi sinh có thể hữu ích cho quá trình này, qua đó giúp ngăn ngừa hoặc giảm bớt các triệu chứng nhất định hoặc các vấn đề về sức khoẻ.
Những bệnh nào dùng men vi sinh có thể giúp điều trị hoặc phòng ngừa ở trẻ?
Nghiên cứu về lợi ích của men vi sinh hiện vẫn đang được tiến hành. Dưới đây là những gì chúng ta biết cho đến nay về lợi ích men đối với trẻ em:
- Có nhiều bằng chứng mạnh mẽ cho rằng, men vi sinh có thể giúp ngăn ngừa và điều trị bệnh tiêu chảy do nhiễm trùng hoặc do dùng kháng sinh. Một nghiên cứu cho thấy rằng cho trẻ nhỏ uống men vi sinh ngay khi chúng bắt đầu bị tiêu chảy do virut dạ dày đã rút ngắn được thời gian bị tiêu chảy xuống còn trong một ngày.
- Một số nghiên cứu cho thấy probiotic có thể hữu ích trong việc giúp làm giảm các triệu chứng của Hội chứng ruột kích thích (IBS).
- Có một số bằng chứng cho thấy men vi sinh có thể giúp điều trị bệnh viêm ruột (IBD).
- Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một số bằng chứng cho thấy, việc sử dụng probiotic thường xuyên có thể giúp cải thiện khả năng dung nạp lactose của trẻ (đường trong sữa bò). Ngoài ra, dùng men vi sinh với sữa có thể giúp những trẻ – không dung nạp đường lactose – tiêu hóa thức ăn đó.
- Một vài nghiên cứu cho thấy dùng liều lượng men vi sinh nhất định có thể giúp ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng hô hấp trên như cảm lạnh, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu này cho đến nay vẫn chưa nhất quán.
Các nhà nghiên cứu cũng đang nghiên cứu việc sử dụng men vi sinh ở trẻ em để ngăn ngừa hoặc điều trị bệnh eczema, giảm tình trạng sâu răng và giúp phòng ngừa dị ứng.
Cách chọn đúng loại men vi sinh có lợi cho con?
Các chất bổ sung men vi sinh có nhiều dạng, bao gồm viên nhai, kiểm soát probiotic trong thực phẩm bổ sung (hoặc thực phẩm), vì vậy rất khó để biết bạn đang nhận được những gì.
Nếu bạn muốn tìm hiểu việc sử dụng men vi sinh cho con (ví dụ bé bị tiêu chảy hoặc IBS), hãy nói chuyện với bác sĩ về việc cho bé dùng thử. Bác sĩ sẽ phải sàng lọc để đảm bảo bệnh của bé không phải là do căn bệnh nghiêm trọng hơn và đảm bảo dùng men vi sinh sẽ hoàn toàn an toàn cho bé. Điều đặc biệt quan trọng là phải kiểm tra với bác sĩ trước khi cho bé dùng nếu hệ miễn dịch của bé dễ bị tổn thương.
Bác sĩ có thể giúp bạn tìm ra loại men vi sinh nào hữu ích như: Lactobacillus rhamnosus và Saccharomyces cerevisiae var. boulardii đã được chứng minh trong các thử nghiệm lâm sàng có khả năng ngăn ngừa tiêu chảy lây nhiễm. Bác sĩ cũng có thể cho bạn biết liều dùng thử phù hợp cho bé. Khi nói đến men vi sinh, dùng với liều lượng cao không có nghĩa là sẽ tốt hơn. Để đảm bảo hiệu quả cao, hãy lưu trữ men theo hướng dẫn ghi trên nhãn. Một số loại có yêu cầu làm lạnh.
Nhìn chung tốt nhất là bổ sung probiotic cho trẻ khi bụng no. (Khi bụng đói, axit dạ dày có thể giết chết các vi sinh vật). Nếu bé không nuốt viên nén, hãy thử loại có thể nhai hoặc dùng dạng giọt và trộn vào cùng thức ăn để ngụy trang.
Một số thực phẩm có chứa men vi sinh (probiotic)
Sữa chua, có chứa vi khuẩn Lactobacillus tự nhiên, là nguồn thực phẩm được đề cập nhiều nhất trong chế phẩm probiotic. Tuy nhiên, đối với một số loại sữa chua, vi khuẩn sống đã chết trong quá trình chế biến. Hãy chọn loại có dán nhãn “men sống” hoặc tương tự. Nhiều loại sữa chua phổ biến, đặc biệt là các sản phẩm dành cho trẻ em, không chứa men sống.
Các loại thực phẩm tự nhiên có chứa các loại men sống bao gồm nấm sữa kefir, phomai lên men, phô mai tươi cottage, kim chi…Tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào được thực hiện trên những thực phẩm này để khẳng định rằng chúng có lợi ích như probiotic.
Cho con ăn sữa chua hàng ngày hoặc các thực phẩm có chứa probiotic khác sẽ không có hại gì – và thậm chí còn có lợi – đặc biệt là nếu bé không dung nạp lactose, bị tiêu chảy, hoặc có vấn đề về đường tiêu hóa.
Lưu ý rằng vì probiotic đang ngày càng phổ biến, nên các nhà sản xuất hiện đã bắt đầu thêm chúng vào các loại thực phẩm như nước trái cây, ngũ cốc, và đồ ăn nhanh – và có quảng cáo trên nhãn dán. Một số loại thực phẩm này có thể chứa men sống, nhưng không cách nào biết được liệu chúng có hiệu quả hay không.
Prebiotic và synbiotic là gì?
Prebiotic (chất xơ tiêu hóa) là thành phần trong thực phẩm kích thích sự phát triển của vi khuẩn có lợi đã có sẵn trong đại tràng. Chúng bao gồm chất xơ tiêu hóa và fructo-oligosaccharides. Chất xơ tiêu hóa được tìm thấy trong trái cây, rau và ngũ cốc nguyên cám. Fructo-oligosaccharides được tìm thấy trong thực phẩm như mật ong, hành tây, măng tây, chuối, lúa mạch đen và yến mạch.
Synbiotics là sự kết hợp của probiotic và prebiotic (như Lactobacillus và oligosaccharides). Chúng có sẵn như những chất bổ sung và bây giờ cũng đã được thêm vào một số loại sữa công thức cho trẻ sơ sinh. Giống như probiotic và prebiotic, các chuyên gia hiện vẫn đang xác định cách sử dụng synbiotic hiệu quả nhất trong chăm sóc sức khỏe.
