Sữa công thức từ đậu nành là một sản phẩm thay thế cho sữa công thức từ sữa bò. Sữa công thức từ đậu nành đang ngày được sử dụng phổ biến.
Sữa công thức từ đậu nành có an toàn cho trẻ không?
Nhiều bậc cha mẹ chọn sữa công thức từ đậu nành cho con mình vì cho rằng sản phẩm này giúp làm giảm đau bụng, ngăn ngừa dị ứng và giảm nguy cơ bệnh tật về sau này.
Tuy nhiên, việc sử dụng sữa công thức từ đậu nành tiềm ẩn một số rủi ro và không phải trẻ sơ sinh nào cũng có thể sử dụng sản phẩm này.
So sánh sữa công thức từ đậu nành và các loại sữa công thức khác
Tất cả các loại sữa công thức dành cho trẻ em đều phải đáp ứng những tiêu chuẩn nhất định về thành phần, độ tinh khiết và hàm lượng chất dinh dưỡng.
Điều này nhằm đảm bảo rằng tất cả các loại sữa công thức đều đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ, bất kể là được làm từ nguyên liệu gì.
Như vậy, sữa công thức từ đậu nành chứa cùng một lượng calo và các chất dinh dưỡng quan trọng như các loại sữa công thức dành cho trẻ em khác. Do đó, sữa công thức từ đậu nành có thể đáp ứng nhu cầu tăng trưởng và phát triển của trẻ.
Tóm tắt: Thành phần dinh dưỡng và độ an toàn của sữa công thức dành cho trẻ em được quy định nghiêm ngặt. Điều này nhằm đảm bảo rằng tất cả các loại sữa công thức trên thị trường, bao gồm cả sữa công thức từ đậu nành, đáp ứng được nhu cầu tăng trưởng và phát triển của trẻ.
Lợi ích của sữa công thức từ đậu nành đối với sức khỏe của trẻ
Một số cha mẹ lựa chọn sữa công thức từ đậu nành thay vì sữa công thức từ sữa bò vì tin rằng sữa công thức từ đậu nành có lợi hơn cho sức khỏe hiện tại và tương lai của con mình.
Niềm tin này có thể xuất phát từ các nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn nhiều đậu nành có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh, gồm có bệnh tiểu đường type 2 và bệnh tim mạch ở người lớn.
Tuy nhiên, hiện tại chưa có đủ bằng chứng chứng minh rằng việc sử dụng sữa công thức từ đậu nành trong giai đoạn sơ sinh sẽ làm giảm nguy cơ mắc các bệnh này trong tương lai.
Tương tự, chưa có bất cứ bằng chứng chắc chắn nào cho thấy sữa công thức từ đậu nành làm giảm nguy cơ mắc các vấn đề về tiêu hóa như đau bụng hay giúp phòng ngừa dị ứng. Do đó, cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa trước khi có thể đưa ra kết luận chắc chắn.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, sữa công thức từ đậu nành là lựa chọn thích hợp nhất cho những trẻ sinh đủ tháng bị rối loạn chuyển hóa galactose hay thiếu hụt men lactase di truyền — hai tình trạng này khiến cơ thể trẻ không thể phân hủy đường tự nhiên (lactose) trong sữa bò.
Sữa công thức từ đậu nành cũng là sự lựa chọn thích hợp nhất nếu như cha mẹ theo chế độ ăn thuần chay và cũng muốn con mình theo chế độ ăn này.
Tóm tắt: Nhiều người tin rằng việc cho trẻ sơ sinh uống sữa công thức từ đậu nành có thể giúp làm giảm đau bụng, dị ứng và nguy cơ bệnh tật sau này nhưng cần có nghiên cứu thêm để xác nhận những điều này. Sữa công thức từ đậu nành là lựa chọn thích hợp nhất cho các gia đình ăn thuần chay và trẻ sơ sinh mắc một số bệnh lý ảnh hưởng đến khả năng xử lý lactose của cơ thẻ.
Isoflavone trong đậu nành có hại cho trẻ sơ sinh không?
Sữa công thức từ đậu nành rất giàu isoflavone tự nhiên – đây là một hợp chất thực vật có cấu trúc tương tự như cấu trúc của hormone estrogen. Estrogen là hormone thúc đẩy sự phát triển và duy trì các đặc điểm giới tính nữ.
Những trẻ uống sữa công thức từ đậu nành được cung cấp nhiều isoflavone hơn so với những trẻ bú sữa mẹ hoặc sữa công thức từ sữa bò. Những người được nuôi bằng sữa công thức từ đậu nành khi còn nhỏ cũng thường tiêu thụ nhiều isoflavone đậu nành hơn khi trưởng thành.
Do đó, một số ý kiến lo ngại rằng sữa công thức từ đậu nành có thể gây ra tác động giống như estrogen tại những thời điểm mà lượng estrogen trong cơ thể giảm xuống mức thấp. Lo ngại này xuất phát từ các nghiên cứu trên động vật chỉ ra rằng việc tiếp xúc với isoflavone đậu nành có thể gây ra một số bất thường.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là estrogen mạnh hơn nhiều so với isoflavone đậu nành và cơ thể động vật chuyển hóa isoflavone đậu nành theo một cách khác với cơ thể con người.
Đa số các nghiên cứu trên người đều không quan sát thấy bất kỳ tác động lâu dài đáng kể nào ở những trẻ uống sữa công thức từ đậu nành. Những trẻ này chỉ có rất ít hoặc không có bất kỳ sự khác biệt nào về đặc điểm giới tính cũng như chức năng não bộ, tuyến giáp và hệ miễn dịch.
Tóm tắt: Isoflavone đậu nành được cho là có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển đặc điểm giới tính, chức năng miễn dịch và trí não của trẻ. Tuy nhiên, các nghiên cứu trên người cho thấy trẻ uống sữa công thức từ đậu nành và sữa công thức từ sữa bò hầu như không có sự khác biệt nào về sự phát triển.
Các lo ngại khác về sữa công thức từ đậu nành
Hàm lượng nhôm và phytate cao hơn
Sữa công thức làm từ đậu nành thường chứa hàm lượng nhôm cao hơn so với sữa mẹ và sữa công thức từ sữa bò. Hàm lượng nhôm cao có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển xương và trí não của trẻ.
Trẻ sinh thiếu tháng, trẻ có cân nặng khi sinh dưới 1,8kg (4 pound) và trẻ bị suy giảm chức năng thận có nguy cơ cao nhất trong khi những trẻ sinh đủ tháng và khỏe mạnh thường không bị ảnh hưởng bởi lượng nhôm trong sữa công thức làm từ đậu nành. (1)
Đậu nành còn rất giàu phytate, một hợp chất có thể làm giảm khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng có trong thực phẩm của cơ thể. Điều này có nghĩa là những trẻ uống sữa công thức từ đậu nành sẽ hấp thụ được ít chất dinh dưỡng hơn. Tuy nhiên, hiện chưa có nghiên cứu nào xác nhận điều này.
Có thể khiến kinh nguyệt kéo dài, ra nhiều hoặc đau bụng nhiều hơn
Một số nghiên cứu cho thấy rằng những bé gái được nuôi bằng sữa công thức từ đậu nành khi còn nhỏ có kỳ kinh kéo dài hơn, ra nhiều hơn hoặc đau bụng nặng hơn. Một nghiên cứu còn chỉ ra rằng sử dụng sữa công thức từ đậu nành làm tăng nguy cơ lạc nội mạc tử cung – tình trạng mô tử cung phát triển ở những vị trí khác bên ngoài tử cung.
Tuy nhiên, những thay đổi này chỉ rất nhỏ. Chẳng hạn, một nghiên cứu cho thấy những bé gái được nuôi bằng sữa công thức từ đậu nành bắt đầu có kinh nguyệt sớm hơn trung bình 5 tháng và kỳ kinh kéo dài thêm trung bình 9 tiếng. (2)
Một nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra rằng những trẻ được nuôi bằng sữa công thức từ đậu nành trong giai đoạn từ 0 đến 9 tháng tuổi dường như có sự khác biệt trong quá trình kích hoạt gen và những thay đổi trong tế bào âm đạo so với những trẻ được nuôi bằng sữa công thức từ sữa bò.
Tuy nhiên, vẫn cần nghiên cứu thêm để kiểm chứng liệu những khác biệt này có gây ra tác động nào đáng kể đến sức khỏe về lâu dài hay không.
Tóm tắt: Sữa công thức từ đậu nành có thể làm tăng nguy cơ lạc nội mạc tử cung và kinh nguyệt kéo dài hơn, ra nhiều hơn hoặc đau bụng nặng hơn, mặc dù những thay đổi này là không đáng kể. Ngoài ra, hàm lượng nhôm cao trong sữa công thức từ đậu nành có thể gây hại cho một số trẻ sơ sinh.
Khi nào nên chọn sữa công thức từ đậu nành?
Sữa công thức từ đậu nành đã được sử dụng cho trẻ sơ sinh khỏe mạnh trong suốt hơn 100 năm qua và gần như chưa có bất kỳ báo cáo nào về các vấn đề sức khỏe lâu dài. Như vậy, sữa công thức từ đậu nành là một lựa chọn an toàn cho hầu hết trẻ sơ sinh.
Tuy nhiên, các tổ chức y tế không khuyến nghị sử dụng rộng rãi sữa công thức từ đậu nành vì sản phẩm này không hề vượt trội hơn về mặt giá trị dinh dưỡng so với sữa công thức từ sữa bò. (3)
Do đó, sữa công thức từ đậu nành thường chỉ được khuyến nghị cho các gia đình ăn thuần chay và những trẻ sinh đủ tháng bị rối loạn chuyển hóa galactose hoặc thiếu hụt men lactase di truyền.
Tuy nhiên, nếu bố mẹ muốn con theo chế độ ăn thuần chay từ nhỏ và sử dụng sữa công thức từ đậu nành thì cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để xem liệu loại sữa công thức này có phù hợp với trẻ hay không.
Tóm tắt: Sữa công thức từ đậu nành là một lựa chọn thích hợp cho một số trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, các tổ chức y tế chỉ khuyến nghị sử dụng loại sữa này cho các gia đình ăn thuần chay và những trẻ sinh đủ tháng bị rối loạn chuyển hóa galactose hoặc thiếu hụt men lactase di truyền.
Khi nào không nên sử dụng sữa công thức từ đậu nành?
Không phải trẻ sơ sinh nào cũng có thể uống sữa công thức từ đậu nành.
Mặc dù an toàn đối với những trẻ sinh đủ tháng và khỏe mạnh nhưng hàm lượng nhôm cao trong sữa công thức từ đậu nành có thể gây yếu xương ở những trẻ sinh non, trẻ có cân nặng khi sinh dưới 1,8kg (4 pound) và trẻ bị suy giảm chức năng thận.
Sữa công thức từ đậu nành có thể cũng không phù hợp với những trẻ không dung nạp hoặc dị ứng đạm sữa bò vì có tới một nửa số trẻ dị ứng đạm sữa bò bị chứng không dung nạp đạm đậu nành khi dùng sữa công thức lm từ đậu nành. Trong những trường hợp này, sữa công thức thủy phân lòalựa chọn an toàn hơn.
Các cơ quan y tế đã nhấn mạnh rằng mặc dù sữa công thức từ đậu nành vẫn có thể giúp trẻ tăng trưởng và phát triển tối ưu nhưng loại sữa này không có bất kỳ lợi ích nào vượt trội hơn so với sữa công thức từ sữa bò.
Đó là lý do tại sao các chuyên gia vẫn khuyến nghị sử dụng sữa công thức từ sữa bò cho những trẻ sơ sinh khỏe mạnh trong các gia đình không ăn chay và những trẻ không bị rối loạn chuyển hóa galactose hoặc thiếu hụt lactase di truyền.
Tóm tắt: Sữa công thức từ đậu nành không phù hợp với trẻ sinh non, trẻ sinh ra nhẹ cân và trẻ có chức năng thận kém. Cũng không nên sử dụng loại sữa công thức này cho những trẻ bị dị ứng hoặc không dung nạp đạm sữa bò.
Tóm tắt bài viết
Sữa công thức từ đậu nành an toàn với hầu hết trẻ sơ sinh khỏe mạnh. Loại sữa công thức này cũng có giá trị dinh dưỡng tương đương các loại sữa công thức khác và là một lựa chọn phù hợp cho các gia đình ăn thuần chay và trẻ sơ sinh bị bị rối loạn chuyển hóa galactose hoặc thiếu hụt men lactase di truyền.
Chưa có bất cứ bằng chứng nào chỉ ra rằng sữa công thức từ đậu nành có tác dụng ngăn ngừa đau bụng, dị ứng hay giúp giảm nguy cơ mắc bệnh trong tương lai.
Thêm nữa, sữa công thức từ đậu nành không phải là lựa chọn thích hợp với những trẻ sinh non, nhẹ cân, trẻ có chức năng thận kém và trẻ bị dị ứng đạm sữa bò.
Cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho trẻ uống sữa công thức từ đậu nành.
