Cứ 100 trẻ sơ sinh được sinh ra thì lại có 1 trẻ có một nốt ruồi. Những dấu nốt này được gọi là nốt bẩm sinh. Các loại nốt ruồi khác nhau thường mọc trong 20 năm đầu đời, mặc dù mọi lứa tuổi đều có thể mọc. Nốt ruồi có thể phát triển theo thời gian hoặc xuất hiện bất ngờ.
Tại sao bé lại có nốt ruồi?
Nội dung chính bài viết:
- Nốt ruồi hình thành bởi các tế bào sắc tố melanocyte, có thể xuất hiện ở bất cứ vị trí nào trên da mà nguyên nhân mọc nốt ruồi thì chưa ai biết chính xác.
- Nốt ruồi có thay đổi theo thời gian.
- Hầu hết nốt ruồi không nguy hiểm nhưng gần 50% các khối u ác tính (1 loại ung thư da) bắt đầu ở nốt ruồi.
- Theo dõi nốt ruồi của bé, nếu nhận thấy sự bất thường hãy đưa bé đi khám.
- Nốt ruồi xuất hiện chủ yếu do gen di truyền nhưng tiếp xúc nhiều với ánh nắng có thể làm tăng số lượng nốt ruồi và làm sậm màu hơn những nốt đã có.
Nốt ruồi là gì?
Nốt ruồi là những dấu, vết trên da. Chúng có thể phẳng, dẹt, nằm sát mặt da hoặc trồi lên, to hoặc nhỏ, hình bầu dục hoặc tròn, đốm hoặc có màu.
Chúng hình thành bởi các tế bào sắc tố, được gọi là melanocyte, có thể có màu sắc từ màu xám đến màu hồng, nâu hoặc đen. Chúng có thể xuất hiện ở bất cứ nơi nào trên da. Không ai biết chính xác nguyên nhân mọc nốt ruồi, nhưng hầu hết mọi người đều có ít nhất một vài nốt.
Nốt ruồi có thay đổi theo thời gian không?
Có, nốt ruồi thường trải qua một vòng đời khoảng 50 năm thay đổi dần dần. Thông thường chúng bắt đầu phẳng, dẹt như tàn nhang, sau đó to dần theo thời gian. Chúng thường trở nên tối màu hơn trong suốt thời kỳ thiếu niên, trong khi mang thai và khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Một số còn phát triển lông và một số trở nên to hơn và nhạt màu hơn.
Nốt ruồi có nguy hiểm không?
Hầu hết nốt ruồi không nguy hiểm, nhưng gần 50% các khối u ác tính (một loại ung thư da nghiêm trọng) là bắt đầu ở nốt ruồi.
Tin tốt là, u ác tính là rất hiếm ở trẻ nhỏ, nên bạn không cần quá lo lắng nếu bé có một nốt ruồi trên người. Nhưng cũng nên cẩn thận kiểm tra chúng. Hắc tố melanoma bắt đầu xuất hiện sớm vào những năm tuổi thiếu niên.
Một số nốt ruồi nguy hiểm hơn những nốt ruồi khác. Một nốt ruồi bẩm sinh – nghĩa là bé sinh ra đã có – thường có xu hướng phát triển u ác tính. Trong trường hợp này bác sĩ nên kiểm tra bất cứ nốt ruồi bẩm sinh nào khi đi khám nhi khoa và giới thiệu bé với bác sĩ da liễu nếu cần đánh giá thêm.
Một loại nốt ruồi khác có nhiều khả năng phát triển khối u ác tính hơn đó là nốt sưng phình, hoặc nốt ruồi không điển hình (không có viền rõ ràng như các nốt ruồi điển hình bình thường). Những nốt này lớn hơn đầu tẩy bút chì và có hình dạng bất thường. Thông thường chúng có màu sắc không đều, đường viền không rõ nét và các điểm nâu đậm. Đôi khi có những chấm màu đen trên các cạnh nốt. Bác sĩ hoặc bác sĩ da liễu sẽ muốn kiểm tra bất cứ nốt ruồi không điển hình nào.
Nên làm gì để theo dõi nốt ruồi của bé?
Ngoài việc cho con đi khám bác sĩ định kỳ để được theo dõi, bạn nên theo dõi chính con mình. Học viện Da liễu Hoa Kỳ có một số hướng dẫn để giúp bạn xác định xem liệu một nốt ruồi có cần theo dõi y khoa bởi các bác sĩ chuyên môn hay không. Chúng được gọi là ABCD
- A là bất đối xứng (asymmetry) – nếu một nửa nốt ruồi không khớp, đối xứng với nửa kia
- B là ranh giới, viền (border) của nốt ruồi – nếu viền nốt ruồi dạng khía, không đều, mờ
- C là màu sắc (color) – Nốt ruồi kết hợp nhiều màu nâu, đen, xám thay vì một màu nhất định
- D là đường kính (diameter) – Những nốt ruồi có đường kính lớn hơn đầu tẩy bút chì (khoảng 6mm)
Nếu bạn nhận thấy bất cứ vấn đề gì với các dấu hiệu A, B, C, D hãy cho bé đi khám bác sĩ. Ngoài ra nếu nốt ruồi thấy rõ là đang phát triển, ngứa ngáy hoặc chảy máu cũng nên cho bé đi khám.
Có nên tẩy nốt ruồi cho bé không?
Thường thì không cần, nhưng nếu con bạn có nốt ruồi ở vị trí hay bị cọ sát khiến không thoải mái, hãy nói chuyện với các bác sĩ về các biện pháp. Nốt ruồi có thể dễ dàng được tẩy đi tại phòng khám bác sĩ.
Có cách nào ngăn chặn nốt ruồi phát triển không?
Đây chủ yếu là vấn đề gen di truyền, nhưng tiếp xúc với ánh nắng nhiều cũng có thể làm tăng số lượng nốt ruốt và làm sậm màu hơn những nốt đã có, đặc biệt là ở những người có làn da sáng hơn. Vì vậy bạn có thể muốn tránh bé ra ngoài ánh nắng mặt trời trong giờ cao điểm. Khi ra ngoài trời hãy chắc chắn bôi kem chống nắng cho con, chọn công viên và sân chơi có nhiều bóng râm, cho bé đội mũ rộng vành mặc quần áo dài hoặc bất cứ đồ gì phù hợp với thực tế.
