Ung thư thận là bệnh ung thư bắt đầu ở tế bào thận. Ung thư thận giai đoạn 4 hay giai đoạn cuối có nghĩa là ung thư đã lan từ thận đến các cơ quan khác. Tiên lượng ở giai đoạn này có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố, gồm có loại ung thư thận và mức độ đáp ứng với điều trị.
Ung Thư Biểu Mô Tế Bào Thận Giai Đoạn Cuối: Tiên Lượng Và Các Phương Pháp Điều Trị
Ung thư biểu mô tế bào thận là gì?
Ung thư biểu mô tế bào thận (renal cell carcinoma) là loại ung thư thận phổ biến nhất, chiếm khoảng 90% số ca ung thư thận.
Ung thư biểu mô tế bào thận bắt đầu phát sinh ở các tế bào biểu mô ống thận. Loại ung thư này thường xảy ra ở một quả thận nhưng cũng có thể xảy ra ở cả hai quả thận. Ung thư biểu mô tế bào thận phổ biến ở nam giới hơn phụ nữ.
Ung thư thận di căn như thế nào?
Ở các giai đoạn đầu, ung thư mới chỉ giới hạn ở thận. Phương pháp điều trị ở những giai đoạn này thường là phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ quả thận có khối u.
Nếu khối u không được loại bỏ, ung thư sẽ lan từ thận đến các hạch bạch huyết hoặc các cơ quan khác. Điều này được gọi là di căn.
Trong những trường hợp ung thư biểu mô tế bào thận, ung thư có thể xâm lấn một tĩnh mạch lớn mang máu ra khỏi thận. Ung thư cũng có thể lan đến hệ bạch huyết và các cơ quan khác. Một trong những cơ quan mà ung thư thận thường di căn đến là phổi.
Các giai đoạn ung thư thận
Ung thư thận được phân chia giai đoạn theo hệ thống TNM của Ủy ban Hỗn hợp về Ung thư Hoa Kỳ (American Joint Committee on Cancer). Hệ thống này chia giai đoạn ung thư dựa trên 3 yếu tố:
- Tumor, nghĩa là khối u. Cụ thể, giai đoạn ung thư được phân chia dựa trên kích thước và sự phát triển của khối u.
- Node, có nghĩa là hạch bạch huyết: ung thư đã lan đến hạch bạch huyết nào hay chưa.
- Metastasis, có nghĩa là di căn: ung thư đã lan đến các khu vực khác trong cơ thể hay chưa.
Dựa vào các đặc điểm trên, bác sĩ sẽ xác định giai đoạn ung thư biểu mô tế bào thận. Hiểu một cách đơn giản, giai đoạn ung thư được xác định dựa trên kích thước của khối u và mức độ lan rộng của ung thư.
Ung thư thận, bao gồm cả ung thư biểu mô tế bào thận, được chia thành 4 giai đoạn:
- Giai đoạn 1 và 2: ung thư giới hạn ở thận. Ở giai đoạn 2, khối u có kích thước trên 7cm.
- Giai đoạn 3 và 4: ung thư đã lan đến tĩnh mạch chính của thận, mô lân cận hoặc đến các hạch bạch huyết.
Giai đoạn 4 hay còn được gọi là ung thư biêu mô tế bào thận giai đoạn cuối là giai đoạn nghiêm trọng nhất của bệnh ung thư thận. Ở giai đoạn này, ung thư đã lan đến tuyến thượng thận hoặc các hạch bạch huyết ở xa hoặc các cơ quan khác trong cơ thể. Vì tuyến thượng thận nằm ngay bên trên thận nên ung thư thận thường lan đến tuyến thượng thận đầu tiên.
Tiên lượng
Tỷ lệ sống 5 năm của người mắc bệnh ung thư thận có nghĩa là tỷ lệ người còn sống được thêm ít nhất 5 năm kể từ thời điểm chẩn đoán.
Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) báo cáo tỷ lệ sống 5 năm theo ba giai đoạn dựa trên dữ liệu từ Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ.
Các giai đoạn gồm có:
- Ung thư khu trú (ung thư chưa lan ra ngoài thận)
- Ung thư di căn vùng (ung thư đã lan đến khu vực lân cận)
- Ung thư di căn xa (ung thư đã lan đến các bộ phận ở xa của cơ thể)
Theo ACS, tỷ lệ sống 5 năm ở từng giai đoạn như sau: (1, https://www.cancer.org/cancer/kidney-cancer/detection-diagnosis-staging/survival-rates.html
- Ung thư khu trú: 93%
- Ung thư di căn vùng: 70%
- Ung thư di căn xa: 12%
Điều trị ung thư biểu mô tế bào thận giai đoạn cuối
Phác đồ điều trị chủ yếu phụ thuộc vào giai đoạn ung thư. Ung thư biểu mô tế bào thận giai đoạn đầu có thể được điều trị bằng phẫu thuật.
Tuy nhiên, khi ung thư đã tiến triển sang giai đoạn cuối, phẫu thuật không còn là giải pháp điều trị phù hợp.
Nếu khối u tại thận và khối u di căn có thể được cô lập thì vẫn có thể điều trị bằng cách phẫu thuật cắt bỏ khối u và/hoặc các phương pháp điều trị khác như xạ trị định vị lập thể thân hoặc đốt khối u bằng nhiệt.
Trong những trường hợp ung thư biểu mô tế bào thận giai đoạn cuối, bác sĩ sẽ dựa trên vị trí và mức độ lan rộng của ung thư cũng như tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh để xác định người bệnh có đủ điều kiện phẫu thuật hay không.
Nếu như không thể điều trị được bằng cách phẫu thuật, bác sĩ thường sẽ chỉ định các phương pháp điều trị toàn thân bằng cách sử dụng kết hợp nhiều loại thuốc.
Có thể sẽ phải sinh thiết (lấy một mẫu mô từ khối u) để xác định loại ung thư và phác đồ điều trị thích hợp. Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào việc người bệnh bị ung thư biểu mô thận tế bào sáng hay ung thư biểu mô thận không phải tế bào sáng.
Liệu pháp nhắm trúng đích và liệu pháp miễn dịch, gồm có thuốc ức chế tyrosine kinase và kháng thể đơn dòng kháng PD-1, có thể được sử dụng để điều trị ung thư biểu mô tế bào thận giai đoạn cuối. Người bệnh có thể chỉ cần dùng một loại thuốc hoặc phải dùng kết hợp nhiều loại thuốc.
Các loại thuốc thường được sử dụng gồm có:
- axitinib + pembrolizumab
- pazopanib
- sunitinib
- ipilimumab + nivolumab
- cabozantinib
Các phương pháp điều trị mới hiện đang trong quá trình thử nghiệm lâm sàng. Người bệnh có thể cân nhắc đăng ký tham gia thử nghiệm lâm sàng để được tiếp cận các phương pháp điều trị mớ.
Bác sĩ cũng có thể sẽ đề nghị các phương pháp điều trị hỗ trợ để làm giảm các triệu chứng bệnh cũng như tác dụng phụ của các phương pháp điều trị chính.
Tóm tắt bài viết
Số liệu về tỷ lệ sống của người mắc bệnh ung thư biểu mô tế bào thận chỉ mang tính tham khảo.
Tiên lượng thực tế của mỗi ca bệnh là khác nhau vì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại ung thư, mức độ tiến triển, đáp ứng với phác đồ điều trị và tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh.
Điều quan trọng là người bệnh phải tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ và tái khám đầy đủ.
