Tôi rất hay quên từ khi mang thai. Liệu chứng “suy giảm trí nhớ trong thời kỳ mang thai” (thường gọi vui là “não cá vàng”) có phải thực sự là một bệnh lý?
“Não cá vàng” khi mang thai: Nguyên nhân và cách khắc phục
Chứng suy giảm trí nhớ trong thời kỳ mang thai là thực tế đối với nhiều bà bầu – khoảng 50 – 80% phụ nữ mang thai cho biết rằng họ bị giảm trí nhớ hoặc gặp vấn đề về tập trung. Nguyên nhân chính xác gây ra chứng sương mù não (brain fog) trong thai kỳ là không rõ ràng, nhưng các nghiên cứu đang được tiến hành. Ý tưởng về chứng suy giảm trí nhớ trong thời kỳ mang thai có ý nghĩa về trực giác: bạn có thể bị phân tâm do sự lo lắng hoặc phấn khởi về cuộc phiêu lưu mới mà bạn đang bắt đầu và các thay đổi về cuộc sống mà nó sẽ mang lại. Sự căng thẳng và lo lắng cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung và ghi nhớ mọi thứ, và sự mệt mỏi trong thời kỳ mang thai cũng có thể không giúp ích gì.
Phân tích khoa học về chứng suy giảm trí nhớ trong thời kỳ mang thai là gì?
Mang thai sẽ đưa một lượng hormone đi khắp cơ thể bạn, điều này sẽ gây ra những thay đổi sinh lý chính. Không ai biết rõ điều đó ảnh hưởng đến bộ não và trí nhớ như thế nào vì các nghiên cứu khoa học về vấn đề này rất đa dạng. Một số nghiên cứu cho thấy phụ nữ mang thai có trí nhớ tệ hơn nhiều so với những phụ nữ không mang thai, trong khi các nghiên cứu khác cho thấy trí nhớ của phụ nữ mang thai chỉ tệ hơn trong tam cá nguyệt thứ ba. Các nghiên cứu khác cho thấy phụ nữ mang thai cũng có thể làm các kiểm tra nhận thức tốt như phụ nữ không mang thai. Đáng chú ý, trong một nghiên cứu, các phụ nữ mang thai đánh giá mình thể hiện tệ hơn trong các bài kiểm tra về trí nhớ và khả năng tập trung so với trước khi có thai, mặc dù họ đã thể hiện tốt như nhóm phụ nữ không mang thai.
Năm 2016, một nghiên cứu nhỏ nhưng quan trọng cho thấy rằng việc mang thai có thể gây ra những thay đổi đáng kể và lâu dài trong cấu trúc não của phụ nữ. Các nhà nghiên cứu đã thực hiện quét MRI trên bộ não của 25 phụ nữ và thấy rằng họ đã mất một số chất xám trong thời kỳ mang thai – đặc biệt là ở các bộ phận của não chịu trách nhiệm về lý luận xã hội và khả năng nhìn thấy quan điểm của người khác. Sự thay đổi này kéo dài hai năm sau khi sinh. Các nhà nghiên cứu suy đoán rằng sự giảm chất xám này là do cơ thể loại bỏ các mạng thần kinh mà nó không cần, điều này có thể giúp não trở nên hiệu quả hơn và chuyên môn hóa để làm mẹ. Điều này nghe có vẻ ngược ngạo, nhưng sự sàng lọc này thực sự có thể giúp phụ nữ liên kết với con mình và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của họ.
Mặc dù các nhà nghiên cứu không đưa ra kết luận rõ ràng về sự thay đổi trí nhớ trong thời kỳ mang thai, nhưng họ thừa nhận khả năng những thay đổi trong cấu trúc não có thể liên quan đến trí nhớ bị suy giảm.
Tôi có thể làm gì đối với chứng suy giảm trí nhớ khi mang thai để cải thiện trí nhớ?
May mắn thay, bạn có thể thực hiện những thay đổi nhỏ để tránh cảm giác nhớ nhớ quên quên. Hãy thử những chiến lược này để giúp bạn nhớ những gì quan trọng:
- Sử dụng lịch hàng ngày. Sử dụng ứng dụng lịch trên điện thoại của bạn hoặc mang theo một số kế hoạch.
- Làm “nhà” cho các đồ vật quan trọng. Để những thứ bạn thường sử dụng, như chìa khóa ở cùng một nơi.
- Đặt báo thức và thông báo. Đặt thông báo cho các cuộc họp hoặc nhiệm vụ quan trọng trên điện thoại hoặc máy tính của bạn.
- Chụp hình. Nếu bạn đậu xe của bạn ở một nơi rộng lớn hoặc đông đúc, hãy chụp một bức ảnh vị trí đậu xe bằng điện thoại của bạn. Bạn cũng có thể sử dụng ảnh để lưu ghi chú trực quan về những thứ như trang trình chiếu tại cuộc họp, tờ rơi sự kiện, danh thiếp và bài viết trên tạp chí.
- Sử dụng một ứng dụng ghi chú. Theo dõi các ghi chú quan trọng và đặt lời nhắc bằng cách nhập, viết, chụp ảnh, ghim một trang web hoặc ghi âm giọng nói của bạn trên điện thoại hoặc máy tính của bạn. Các lựa chọn tốt bao gồm Simplenote, Google Keep, Evernote và OneNote.
- Hãy thử các phương tiện ghi nhớ. Khi bạn gặp người mới, hãy suy nghĩ về một thứ liên quan để giúp bạn nhớ tên của người đó. Ví dụ, nếu bạn gặp ai đó tên là Lily, hãy tưởng tượng cô ấy đang cầm một bó hoa lily.
- Mang theo một cuốn sổ tay. Viết ra mọi thứ trong một cuốn sổ nhỏ. Không nhất thiết phải đẹp – mà chỉ là để mọi thứ ở một nơi làm sẽ giúp dễ dàng làm tươi mới bộ nhớ của bạn.
- Ngủ nhiều. Bạn cần ngủ đủ giấc không chỉ để có năng lượng để phát triển và mang thai, mà còn giúp làm tươi mới trí nhớ của bạn và luôn có tinh thần minh mẫn mỗi ngày.
- Tập thể dục. Tập thể dục thường xuyên (với sự cho phép của bác sĩ) không chỉ giúp bạn khỏe mạnh trong thời kỳ mang thai, mà nó còn có thể tăng cường trí nhớ của bạn và giúp bạn ngủ ngon hơn vào ban đêm, tăng sự tỉnh táo vào ban ngày ngày.
- Yêu cầu giúp đỡ. Yêu cầu chồng, gia đình hoặc bạn bè của bạn giúp làm việc nhà và chăm sóc trẻ em. Công việc nhẹ nhàng đồng nghĩa với căng thẳng ít hơn, có thể ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ của bạn.
- Đơn giản hóa. Nghỉ giải lao và ưu tiên những điều cần thiết. Tiết kiệm năng lượng cho những điều thực sự quan trọng với bạn.
Hay quên có phải là một dấu hiệu không ổn không?
Hay quên một chút trong thời kỳ mang thai là điều bình thường. Tuy nhiên, nếu bạn gặp rất nhiều rắc rối trong việc suy nghĩ hoặc tập trung và cảm thấy thất vọng hoặc bạn nhận thấy sự mất hứng thú đối với những thứ bạn thường thích nhất trong ít nhất hai tuần, bạn có thể bị trầm cảm. Và bất cứ khi nào bạn cảm thấy buồn hoặc bị áp đảo một cách bất thường, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn để bạn có thể nhận được sự trợ giúp mà bạn cần. Bạn không cần phải chịu đựng một mình.
